Η περίοδος των εορτών και του Πάσχα για τους περισσότερους συνδυάζεται με μεγάλα γεύματα, αλλά και με αφθονία φαγητών πλούσιων σε θερμίδες και λιπίδια. Η αυξημένη πρόσληψη θερμίδων, γλυκόζης, κρέατος και αλκοόλης μπορεί να αυξήσει το σωματικό βάρος και βέβαια να απορρυθμίσει το συνολικό καρδιο-μεταβολικό «προφίλ».
του Γεράσιμου Σιάσου, Προέδρου Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ
Καθηγητή Καρδιολογίας, Γ’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»
Ιδιαίτερα θα πρέπει να προσέξουν ασθενείς με γνωστή καρδιαγγειακή νόσο όπως στεφανιαία νόσο καθώς και όσοι έχουν παράγοντες κινδύνου όπως αρτηριακή υπέρταση, υπερλιπιδαιμία, κάπνισμα και σακχαρώδη διαβήτη. Η αυξημένη πρόσληψη θερμίδων μπορεί να απορρυθμίσει της τιμές σακχάρου στου ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, τα πολλά γεύματα με τροφές πλούσιες σε κορεσμένα λίπη μπορούν να απορρυθμίσουν τα επίπεδα της χοληστερόλης.
Σε μεγάλες διεθνείς μελέτες παρατηρήθηκε αύξηση έως και 30% στα εμφράγματα κατά τη διάρκεια των εορτών, μετά τα γεύματα.
Κυριότερη οδηγία αυτές τις ημέρες είναι να αποφεύγουμε τα μεγάλα και λιπαρά γεύματα, καθώς έρευνες έχουν δείξει σημαντική αύξηση των εμφραγμάτων μετά από πολύ μεγάλα γεύματα.
Ο καλύτερος διατροφικά τρόπος να επιτύχουμε ένα καλό λιπιδαιμικό προφίλ είναι η μεσογειακή δίαιτα, πλούσια σε όσπρια, ψάρια, ελαιόλαδο, φρούτα και λαχανικά. Ωστόσο, αυτές τις ημέρες των γιορτών μπορούμε να περιορίσουμε τις προσλαμβανόμενες θερμίδες και τα ζωικής προέλευσης λιπαρά, αν προσθέσουμε στο γεύμα μας πράσινες σαλάτες με τα εποχικά λαχανικά, ώστε και την ενοχλητική δυσπεψία να περιορίσουμε, αλλά και την καταπόνηση της καρδιάς μας.
Είναι σημαντική, επίσης, η αποφυγή τροφών που περιέχουν κορεσμένα λιπαρά οξέα, όπως και ο περιορισμός του άλατος. Η δε κατανάλωση αλκοόλης πρέπει να περιορίζεται σε λιγότερα από 100gr την εβδομάδα ή όχι πάνω από ένα ποτήρι την ημέρα.
Όσον αφορά την πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων, η προσοχή μας έχει στραφεί τα τελευταία χρόνια στη μείωση του συνολικού καρδιαγγειακού κινδύνου. Ο συνολικός καρδιαγγειακός κίνδυνος υπολογίζεται βάσει έτοιμων εφαρμογών που λαμβάνουν υπ’ όψιν την ηλικία, το φύλο, το κάπνισμα, την υπέρταση και τα επίπεδα χοληστερόλης. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να αντιμετωπίσουμε το κάπνισμα, την υπέρταση, το ΣΔ και την υπερλιπιδαιμία. Ειδικά για την υπερλιπιδαιμία, τα επίπεδα στόχου της LDL χοληστερόλης (ή διαφορετικά «οι φυσιολογικές τιμές») κρίνονται κατά περίπτωση, ανάλογα με τον συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Οι εξετάσεις για τα επίπεδα των λιπιδίων περιλαμβάνουν μέτρηση της LDL χοληστερόλης, της HDL χοληστερόλης, των τριγλυκεριδίων και της απολιποπρωτεινης Β. Κυρίως μας ενδιαφέρει η LDL ή «κακή χοληστερόλη». Ανάλογα με το πόσους παράγοντες κινδύνου έχει ένας ασθενής, θα πρέπει οι τιμές να είναι κάτω από 100 όταν είναι ενδιάμεσου κινδύνου, κάτω από 70 όταν είναι υψηλού κινδύνου και κάτω από 55 όταν είναι πολύ υψηλού κινδύνου ή έχει τεκμηριωμένη καρδιαγγειακή νόσο.
Ο ελεύθερος χρόνος των εορτών μπορεί, επίσης, να μας δώσει την ευκαιρία να ξεκινήσουμε κάποια δραστηριότητα που μπορεί να συμβάλει και στην απώλεια θερμίδων, και στη ρύθμιση του σωματικού βάρους, όπως και στην τροποποίηση παραγόντων κινδύνου, ιδιαίτερα των επιπέδων γλυκόζης ορού και των λιπιδίων.