Health Update Health Update
Οι ασθενείς με COVID-19 διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης δυνητικά θανατηφόρων θρόμβων αίματος, ενώ στην ίδια κατηγορία ασθενών διαπιστώνονται υψηλότερα ποσοστά καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών επεισοδίων, με βάση τα αυξανόμενα στοιχεία που έχουν πλέον στα χέρια τους οι ειδικοί σε όλον τον κόσμο, τόνισαν οι ομιλητές κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης (13 Οκτωβρίου).
«Ο ιός SARS–CoV-2, όπως και ο ιός της γρίπης, εισέρχονται σε συμβάματα που αφορούν μηχανισμούς φλεβοθρόμβωσης. Οι παρατηρήσεις των τελευταίων μηνών έχουν καταδείξει τη σημασία της προφύλαξης και της θεραπείας των ασθενών με λοίμωξη COVID 19, λαμβάνοντας υπ’ όψιν θρομβωτικά επεισόδια, τα οποία παρουσιάζουν κατά τη διάρκεια της νόσησης. Ιδιαίτερης σημασίας είναι η κατηγοριοποίηση των ασθενών που θα τύχουν παρέμβασης με αντιπηκτική αγωγή, γιατί η παρέμβαση αυτή, όπως έχει φανεί σε μελέτες, αφορά κυρίως τους νοσηλευόμενους ασθενείς», ανέφερε ο κος Παναγιώτης Γαργαλιάνος-Κακολύρης, Παθολόγος – Λοιμωξιολόγος, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων.
«Για τους καρδιολόγους η θρόμβωση είναι πάντα συνδεδεμένη με το έμφραγμα, την πιο απειλητική για τη ζωή θρομβωτική επιπλοκή μαζί με το εγκεφαλικό επεισόδιο. Προσπαθούμε οι ασθενείς μας να ρυθμίσουν όσο το δυνατόν καλύτερα τους παράγοντες κινδύνου τους, ώστε να μην φτάσουμε σε μία τέτοια στιγμή», τόνισε ο κος Δημήτρης Ρίχτερ, Καρδιολόγος, Δ/ντής της Καρδιολογικής Κλινικής της Ευρωκλινικής Αθηνών και Πρόεδρος του Ι.Μ.Ε.Θ.Α (Ινστιτούτο Μελέτης και Εκπαίδευσης στη Θρόμβωση και την Αντιθρομβωτική Αγωγή). «Το 2020 προσέθεσε μία ακόμα αιτία για την καλή ρύθμιση των παραγόντων κινδύνου: την COVID-19. Μία νόσος που προκαλεί μέσα από τις πολλές επιβλαβείς δράσεις στο ανθρώπινο σώμα μία διάχυτη ενδοθηλίτιδα, μία φλεγμονή του ενδοθηλίου των αγγείων δηλαδή, η οποία καταλήγει σε βλάβες στα αγγεία των πνευμόνων, θρομβώσεις αυτών και βλάβη απευθείας στον καρδιακό μυ. Η όσο το δυνατόν καλύτερη ρύθμιση των παραγόντων κινδύνου και η απώλεια βάρους μπορούν να μας βοηθήσουν να θωρακίσουμε καλύτερα τον οργανισμό μας απέναντι σε αυτόν τον πανούργο νέο εχθρό της υγείας μας».
«1 στους 4 θανάτους παγκοσμίως οφείλεται στη θρόμβωση», επεσήμανε ο κος Αλέξανδρος Τσελέπης, Καθηγητής Βιοχημείας – Κλινικής Χημείας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και Αντιπρόεδρος του Ι.Μ.Ε.Θ.Α (Ινστιτούτου Μελέτης και Εκπαίδευσης στη Θρόμβωση και την Αντιθρομβωτική Αγωγή). «Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται φέτος στη Φλεβική Θρομβοεμβολική Νόσο, η οποία χαρακτηρίζεται από τη δημιουργία θρόμβων στις μεγάλες φλέβες των άκρων (εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση), οι οποίοι μπορεί με την κυκλοφορία να μεταφερθούν και να αποφράξουν τα αγγεία των πνευμόνων, οδηγώντας στην πνευμονική εμβολή, μια πολύ επικίνδυνη και πολύ συχνά θανατηφόρο νόσο» συνέχισε ο Καθηγητής.
«Πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα απέδειξαν ότι η θρόμβωση, και ιδιαίτερα η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση, εμφανίζεται συχνά σε νοσηλευόμενους ασθενείς με COVID-19, ενώ οι ασθενείς αυτοί έχουν πολύ δυσμενή πρόβλεψη ως προς την εξέλιξη της νόσου. Αυτό έχει οδηγήσει τις διάφορες επιστημονικές εταιρείες, όπως η Διεθνής Εταιρεία Θρόμβωσης και Αιμόστασης (ISTH), να εκδώσουν πρόσφατα οδηγίες για την πρόγνωση του κινδύνου θρόμβωσης και τη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής για την προφύλαξη από τη θρόμβωση των νοσηλευόμενων ασθενών με COVID-19. Σχετικές οδηγίες για την προφύλαξη των ασθενών αυτών από τη θρόμβωση έχει επίσης εκδώσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας», επεσήμανε ο κος Τσελέπης.
Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση είναι γενικώς η κύρια αιτία αναπηρίας, καθώς και πρόωρων θανάτων στους νοσηλευόμενους ασθενείς, ενώ εμφανίζεται επίσης συχνά στους ασθενείς με καρκίνο, αποτελώντας τη 2η αιτία θανάτων στους ασθενείς αυτούς, με ετήσια επίπτωση 0,5%, σε σύγκριση με την επίπτωση 0,1 % που παρατηρείται στον γενικό πληθυσμό.
«Η πανδημία της COVID-19 δοκιμάζει διαρκώς τις αντοχές του Εθνικού Συστήματος Υγείας, και το υγειονομικό προσωπικό έχει κληθεί να ανταπεξέλθει σε πολύ δύσκολες συνθήκες», τόνισε ο κος Θάνος Ασκητής, Καθηγητής Ψυχιατρικής & Πρόεδρος του Ινστιτούτου Ψυχικής & Σεξουαλικής Υγείας. «Εκτός από τις δομές του ΕΣΥ, η πανδημία δοκιμάζει και τα όρια σωματικής και ψυχολογικής αντοχής γιατρών και νοσηλευτών που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Σωματικής μέσα από πολύωρες βάρδιες και επαναλαμβανόμενες εφημερίες σε τμήματα Covid, αλλά και ψυχολογικής μέσα από τη σύνδεση του υγειονομικού προσωπικού με τους ασθενείς, αλλά και τον φόβο μόλυνσης των ιδίων ή και μετάδοσης του ιού στα δικά τους συγγενικά πρόσωπα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το υγειονομικό προσωπικό στο ΕΣΥ της Ελλάδας έχει μια ιδιαίτερα ανθρωποκεντρική προσέγγιση προς τον ασθενή, εστιάζοντας πρωτίστως στο ότι είναι άνθρωπος και δίνοντας μεγάλη προσοχή και στην ψυχολογική του κατάσταση, πέρα από την οργανική νόσο».
«Όσον αφορά στη χρήση της μάσκας», συνέχισε ο Καθηγητής, «πολλά έχουν ειπωθεί και πολλά έχουν αλλάξει από την έναρξη της πανδημίας. Είναι γεγονός ότι, σε περιόδους πανδημίας, η μάσκα αποτελούσε πάντα το κυρίαρχο και αποτελεσματικότερο μέσο για τη μη διάδοση του ιού. Ωστόσο, φαίνεται ότι η χρήση της δεν είναι πάντα τόσο εύκολη.
Το γεγονός ότι η χρήση της μάσκας είναι υποχρεωτική και δεν υπάρχει η δυνατότητα της ελεύθερης επιλογής μπορεί να δημιουργεί έντονο αίσθημα καταπάτησης μιας από τις βασικές μας ανάγκες, αυτή της αυτονομίας. Πολλοί θεωρούν ότι με την επιβολή χρήσης της ο άνθρωπος φιμώνεται και του στερείται το δικαίωμά του να μιλάει και να διεκδικεί. Όλο αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την ανάπτυξη αρνητικών συναισθημάτων, όπως είναι ο θυμός, το άγχος και η ένταση, και πολλές φορές δημιουργούνται διαπληκτισμοί.
Από την άλλη, συναισθήματα άγχους και θυμού μπορούν επίσης να μας δημιουργηθούν και από το γεγονός ότι υπάρχουν άνθρωποι γύρω μας που δεν φορούν μάσκα. Γνωρίζοντας πλέον την σημαντικότητά της, μπορεί να μας αγχώσει το γεγονός ότι κάποιος που βρίσκεται δίπλα μας δεν φοράει την μάσκα του. Τελικά, μπορεί να δυσκολευόμαστε να αλλάξουμε τις πεποιθήσεις μας σχετικά με τις μάσκες, αλλά ίσως έχουμε την ευκαιρία να αλλάξουμε τα ψυχολογικά εμπόδια σχετικά με την χρήση του», κατέληξε ο κος Ασκητής.
Ποιες ήταν οι βασικές τοποθετήσεις των επιστημονικών εταιρειών σχετικά με τη θρόμβωση:
• ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
Ο όρος “θρόμβωση” επίκαιρος όσο ποτέ. Η θνητότητα των νοσηλευομένων ασθενών με COVID-19 οφείλεται κατά ένα μεγάλο ποσοστό (15-20%) σε θρομβοεμβολικές επιπλοκές.
• ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
Η Διοικούσα Επιτροπή του Τμήματος Αιμόστασης της Ε.Α.Ε διαμόρφωσε τις ελληνικές συστάσεις θρομβοπροφύλαξης και αντιμετώπισης θρομβοεμβολικής νόσου, τον Μάρτιο του 2020, με τη δέσμευση της συνεχούς επικαιροποίησης.
• ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
Ο διαβήτης και η υπεργλυκαιμία δημιουργούν και ευοδώνουν προθρομβωτικές και φλεγμονώδεις ενδοκυττάριες διεργασίες. Η συνύπαρξη COVID-19 και Διαβήτη αυξάνει εκθετικά τον κίνδυνο φλεγμονής και θρόμβωσης. Οι παρεμβάσεις, πρωτογενείς και δευτερογενείς, πρέπει να είναι άμεσες και τεκμηριώνουν όφελος.
• ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΚΑΙ ΕΝΔΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ
Σήμερα, η ανάγκη σωστής διαχείρισης της θρόμβωσης είναι αυξημένη. Η θρομβοεμβολική νόσος είναι μία συχνή επιπλοκή στους ασθενείς με COVID-19, ιδίως τους νοσηλευόμενους, με συχνή εμφάνιση πνευμονικής εμβολής. Απαιτείται ισχυρή κλινική υποψία, ώστε να οδηγηθούμε σε έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία.
• ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ
Στο πλαίσιο της τρέχουσας πανδημίας από τη νόσο COVID-19, η φετινή εκδήλωση αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, επειδή η νόσος COVID-19 σχετίζεται με υπερπηκτικότητα και αυξημένη συχνότητα θρομβοεμβολικών συμβαμάτων, ακόμη και σε ασθενείς που λαμβάνουν επαρκή προφυλακτική αντιπηκτική αγωγή.
• ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
Ένα από τα χαρακτηριστικά της σοβαρής νόσου COVID είναι οι διαταραχές στον μηχανισμό πηκτικότητας (αύξηση D-Dimers & ινωδογόνου και παράταση του χρόνου προθρομβίνης). Είναι γνωστό, επίσης, ότι η εγκυμοσύνη είναι μια “προθρομβωτική” κατάσταση. Ο συνδυασμός των 2 αυτών γεγονότων θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα απειλητικός για τις εγκύους.
• ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ
Οι ασθενείς με οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου και συγχρόνως COVID-19 μόλυνση παρουσιάζουν υψηλότερο θρομβωτικό φορτίο στις στεφανιαίες αρτηρίες και χειρότερη έκβαση από τους μη COVID-19 ασθενείς.
• ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ
Τα ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια που σχετίζονται με τη νόσο COVID-19 έχουν χειρότερη λειτουργική έκβαση και υψηλότερη θνησιμότητα, σε σχέση με αυτά που δεν είναι COVID-19.
• ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΟΓΚΟΛΟΓΩΝ ΠΑΘΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔAΣ
Πολλοί ασθενείς με καρκίνο εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο θρομβοεμβολικής νόσου, αλλά δεν σχετίζονται με αυξημένη θνησιμότητα από τον ιό COVID-19.
• ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΘΗΝΩΝ
Ιδιαίτερη πρόκληση της πανδημίας COVID-19 αποτελεί η ισχυρή συσχέτιση της νόσου με σοβαρές θρομβωτικές επιπλοκές. Η ανάγκη κατανόησης των μηχανισμών υπερπηκτικότητας στη λοίμωξη αυτή είναι επιτακτική. Η ενίσχυση της κλασικής αντιπηκτικής αγωγής με άλλες αντιθρομβωτικές θεραπείες ίσως ενδείκνυται, ειδικά σε ασθενείς υψηλού κινδύνου.
ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ
Ασθενείς που νοσούν από COVID-19 εμφανίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο θρόμβωσης. Ο θεράπων γιατρός σας θα εκτιμήσει τον κίνδυνο και θα σας προφυλάξει κατάλληλα.
