«Τα μεγάλα λόγια πρέπει να λείπουν από αυτό το Υπουργείο», δήλωσε ο Υπουργός Υγείας, Βασίλης Κικίλιας, στη συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε σήμερα στην Αριστοτέλους, με σκοπό να ενημερωθεί η Κοινή Γνώμη σχετικά με τη σημερινή κατάσταση του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Η νέα ηγεσία του Υπουργείου Υγείας παρέλαβε ένα Σύστημα, το οποίο «νοσεί», τόσο ως προς την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, όσο και ως προς την οικονομική του διαχείριση, όπως φανέρωσαν τα στοιχεία που παρουσίασε ο Υπουργός και τα οποία προέρχονται από τις 7 Υγειονομικές Περιφέρειες της χώρας και τις προηγούμενες διοικήσεις τους.
Ως προς το προσωπικό
Από τις 1.618 θέσεις Ιατρών ΕΣΥ που προκηρύχθηκαν το 2018, σήμερα μόνο 354 έχουν ολοκληρωθεί (ποσοστό 22%).
Στο Υπουργείο Υγείας, από τους 8.577 αποχωρήσαντες, καλύφθηκαν μόνο οι 7.205 θέσεις.
Το μόνο που επιτεύχθηκε, τελικά, ήταν να αυξηθεί η δαπάνη για πρόσληψη επικουρικού προσωπικού, αντί να υπάρξουν προσλήψεις μόνιμου προσωπικού. Συγκεκριμένα, είχαμε 65% αύξηση της δαπάνης επικουρικού προσωπικού από το 2015 (335 εκατ. από το 2015 έως το 2019).
Ως προς τα νοσοκομεία
Η κατάσταση στα νοσοκομεία επηρεάζει τόσο το έργο ιατρών, νοσηλευτών και εργαζομένων σε αυτά, όσο και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών στους πολίτες. Τα στοιχεία είναι τουλάχιστον αποκαρδιωτικά:
– 4 στα 10 νοσοκομεία αναφέρουν ότι δεν είναι εφικτή η κατάρτιση ασφαλούς προγράμματος εφημεριών.
– 1 στα 2 νοσοκομεία δεν διαθέτει σύστημα διαλογής στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών.
– 3 στα 4 νοσοκομεία δεν έχουν σύστημα καταγραφής του χρόνου αναμονής στο ΤΕΠ.
Συνέπεια: Τα επείγοντα να «μπουκώνουν» από κόσμο, ο οποίος δεν ξέρει πόσο πρέπει να περιμένει, και να μην εξυπηρετούνται τα πιο βαριά περιστατικά.
– 4 στα 10 νοσοκομεία αναφέρουν ότι υπάρχει πρόβλημα με την ασφάλεια των ασθενών, καθώς δεν υπάρχει Έκθεση της Επιτροπής Λοιμώξεων.
– 1 στα 2 νοσοκομεία δεν έχουν σε λειτουργία Ηλεκτρονικό Φάκελο Ασθενούς.
– 8 στα 10 νοσοκομεία κρίνουν ανεπαρκή την στελέχωση των κλινικών του Παθολογικού Τομέα, εκεί δηλαδή που πηγαίνει η μεγάλη πλειοψηφία των ασθενών.
– 9 στα 10 νοσοκομεία κρίνουν ανεπαρκή τη στελέχωση των κλινικών του Χειρουργικού Τομέα και τη στελέχωση των κλινικών του Διαγνωστικού και Εργαστηριακού Τομέα.
– 1 στα 2 νοσοκομεία αναφέρουν ότι υπάρχει βιοϊατρικός εξοπλισμός εκτός λειτουργίας.
Ως προς τα οικονομικά των νοσοκομείων
Τα νοσοκομεία μας σήμερα χαρακτηρίζονται από τρία πράγματα:
– Υποστελέχωση Λογιστηρίων
– Ανύπαρκτους Ισολογισμούς
– Απουσία ελεγκτικών μηχανισμών
Ένα μικρό παράδειγμα, ενδεικτικό της έλλειψης ελεγκτικών μηχανισμών από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία: Το 2018, 85 από τα 118 νοσοκομεία δεν έχουν δημοσιεύσει ισολογισμό. 10 από αυτά τα 85 δεν δημοσίευσαν ισολογισμό ούτε για το 2017.
Επίσης, η απουσία μόνιμων και αποτελεσματικών μέτρων για τον έλεγχο και εξορθολογισμό της νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης, οδήγησε στη μεγέθυνση του clawback. Σε αριθμούς, από τα 793 εκατ. οφειλές στον ιδιωτικό τομέα, αποζημιώθηκαν μόνο τα 455 εκατομμύρια.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο της κακοδιαχείρισης, της έλλειψης προγραμματισμού και ανεπαρκούς ελέγχου –και σύμφωνα με τα οικονομικά στοιχεία που έχουν δώσει τα νοσοκομεία– έχουν προκύψει εκκρεμότητες 130-150 εκατ. που είναι υπό διερεύνηση.
Κεντρικές προμήθειες – Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ)
Πρόκειται για τον φορέα που έχει ως αποστολή την εξοικονόμηση πόρων μέσα από διαυγείς και καθαρές διαδικασίες. Στα δύο χρόνια λειτουργίας της ΕΚΑΠΥ, έχουν προκηρυχθεί μόνο δυο κεντρικοί διαγωνισμοί.
Παράλληλα, έχουμε ένα καθεστώς παντελούς έλλειψης παρακολούθησης των διαγωνιστικών διαδικασιών των νοσοκομείων.
Ως προς την περίθαλψη ανασφαλίστων και ευάλωτων κοινωνικών ομάδων
Ο ίδιος ο πρώην Υπουργός και νυν τομεάρχης Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ κ. Ξανθός, παραδέχτηκε προχτές στη Βουλή ότι η δαπάνη για την περίθαλψη των ανασφάλιστων ανέρχεται στα 250 εκατ. χωρίς όμως να υπάρχει η αντίστοιχη χρηματοδότηση στα νοσοκομεία! Πώς, λοιπόν, να μπορούσε να υπάρξει ποιότητα παρεχόμενων υπηρεσιών για τις ευάλωτες ομάδες;
Ως προς τις ΤΟΜΥ
– 127 ΤΟΜΥ βρίσκονται σε λειτουργία, σε σχέση με τον αρχικό στόχο των 239 (ποσοστό υλοποίησης 53%).
– Έγιναν 340 προσλήψεις ιατρών, που αποτελούν τον βασικό άξονα λειτουργίας των ΤΟΜΥ, από τον σχεδιασμό των 1.195 (ποσοστό 28,5%).
– Είναι σαφής η υποαπασχόληση και η λειτουργική αδυναμία των ΤΟΜΥ, καθώς, σύμφωνα με τον αριθμό των ιατρών που προσλήφθηκαν, θα έπρεπε να έχει εξυπηρετηθεί διπλάσιος αριθμός πολιτών από τον σημερινό απολογισμό (370.000 ωφελούμενοι συμπολίτες μας, από υπολογιζόμενο αριθμό των 703.500 – άρα το 52%).
– Μεγάλες αποκλίσεις-ανισότητες στην υλοποίηση των ΤΟΜΥ ανά Περιφέρεια, καθώς δεν δόθηκε προτεραιότητα σε περιοχές που θα ωφελούνταν περισσότερο (π.χ. νησιωτικές περιοχές) και οι οποίες έχουν μεγαλύτερη ανάγκη.
Κάνοντας εδώ μια παρένθεση ο Υφυπουργός Υγείας, Βασίλης Κοντοζαμάνης τόνισε ότι τόσο προεκλογικά, όσο και τώρα, προτεραιότητα της ΝΔ είναι η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. «Ήμασταν αντίθετοι και στη Βουλή, όταν ήρθε προς ψήφιση η δημιουργία των ΤΟΜΥ. Πιστεύουμε σε ένα διαφορετικό μοντέλο», σημείωσε ο κ. Κοντοζαμάνης και πρόσθεσε: «Οι ΤΟΜΥ, όπως λειτουργούν σήμερα, ουσιαστικά αποτελούν Τοπικές Ομάδες Υγείας και όχι για Τοπικές Μονάδες Υγείας, όπως ορίζει ο νόμος. Δεν έχουν αναπτυχθεί οι μονάδες που προβλέπονταν».
Ως προς το ΕΚΑΒ
– Κάθε μέρα κυκλοφορούν 70 λιγότερα ασθενοφόρα από όσα θα έπρεπε.
– Βασικό πρόβλημα η έλλειψη πληρωμάτων, η οποία οξύνθηκε την περίοδο 2016-2018 από τις αθρόες μεταθέσεις, μετακινήσεις και αποσπάσεις διασωστών.
Στις ερωτήσεις που τέθηκαν στη συνέχεια από τους δημοσιογράφους και οι οποίες αφορούσαν στο τι σχεδιάζει το Υπουργείο να κάνει, ώστε να βελτιώσει τους διάφορους τομείς του ΕΣΥ, ο Υπουργός Υγείας απάντησε ότι δεν θα κάνει δηλώσεις, ούτε εξαγγελίες εκ των προτέρων. Στόχος του Υπουργείου, τόνισε, είναι να γίνονται μικρά και μετρήσιμα βήματα βελτίωσης κάθε φορά, ώστε να βλέπουν και οι πολίτες τις αλλαγές στην πράξη και να παίρνουν θάρρος. «Πρώτα θα πράττουμε και μετά θα τα ανακοινώνουμε», κατέληξε ο Βασίλης Κικίλιας.
Mαρία Λυσάνδρου