Έρευνα Transcare: Πολύ μικρή η εξοικείωση υγειονομικών και φοιτητών Σχολών Επιστημών Υγείας με την Ταυτότητα και Έκφραση Φύλου

Στο πλαίσιο του έργου Transcare “Improving access to healthcare for transgender individuals” (Βελτίωση της πρόσβασης των τρανς ατόμων στις υπηρεσίες υγείας), πραγματοποιήθηκε η πρώτη διαδικτυακή πανελλαδική έρευνα σχετικά με τον βαθμό εξοικείωσης του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού και των φοιτητών σχολών επιστημών υγείας με την ποικιλομορφία της ταυτότητας και της έκφρασης φύλου. Η έρευνα έλαβε χώρα κατά το διάστημα Μάιος – Ιούνιος 2021.

Ενδεικτικές θεματικές που εξετάστηκαν κατά την έρευνα ήταν: Δικαιώματα, προκαταλήψεις και διακρίσεις εις βάρος τρανς ατόμων, λειτουργία υγειονομικών υπηρεσιών, στάση προσωπικού υγείας και περιστατικά βίας, επίπεδο γνώσης και εμπειρίας του προσωπικού υγείας σχετικά με θέματα ταυτότητας φύλου και σεξουαλικότητας.

Συνολικά συμμετείχαν 731 επαγγελματίες υγείας και 259 φοιτητές / -τριες σχολών επιστημών υγείας. Παράλληλα, διεξήχθησαν ομάδες εστιασμένης συζήτησης (focus groups), με συμμετέχοντες 13 τρανς άτομα και 7 επαγγελματίες υγείας, με στόχο τη συζήτηση των σχετικών εμπειριών τους.

Ενδεικτικά, κύρια ευρήματα της έρευνας υπήρξαν τα παρακάτω:

• Ένα στα επτά άτομα (15%) μεταξύ των επαγγελματιών συμφωνεί ή συμφωνεί απόλυτα με το ότι οι τρανς ταυτότητες αποτελούν ψυχική διαταραχή.
• Το 23% των επαγγελματιών θεωρεί ότι οι τρανς ταυτότητες ταυτίζονται με την ρομαντική/σεξουαλική έλξη και το 24% ότι η ταυτότητα φύλου ορίζεται από τα βιολογικά χαρακτηριστικά.
• Ένα στα τέσσερα άτομα (25%) μεταξύ των φοιτητ(ρι)ών συμφωνεί ή συμφωνεί απόλυτα ότι η τρανς ταυτότητα αποτελεί επιλογή.
• Το 77% των επαγγελματιών και το 86% των φοιτητ(ρι)ών συμφωνεί ή συμφωνεί απόλυτα ότι το προσωπικό των υπηρεσιών δεν είναι κατάλληλα καταρτισμένο ώστε να παρέχει υπηρεσίες σε τρανς άτομα.
• Το 17% των επαγγελματιών αναφέρει πως έχει αισθανθεί αμηχανία, σε κάποιο βαθμό, κατά την εξυπηρέτηση τρανς ατόμου.
• Το 58% των επαγγελματιών υγείας δεν γνωρίζει εάν οι χειρουργικές επεμβάσεις είναι απαραίτητες για τη διόρθωση των εγγράφων των τρανς ατόμων.
• Το 89% των επαγγελματιών υγείας απάντησε ότι δεν έχει λάβει κάποια εκπαίδευση σε θέματα ταυτότητας φύλου.
• Ξεκάθαρες αναφορές σε τρανς ζητήματα δεν υπάρχουν καθόλου (48%) ή υπάρχουν σπάνια (30%) στα προγράμματα σπουδών των σχολών τους.
• Αναφορές σε ζητήματα ταυτότητας φύλου στα εκπαιδευτικά εγχειρίδια δεν υπάρχουν (43%) ή είναι σπάνιες (27%), ενώ στις περιπτώσεις που υπάρχουν, το 25% δήλωσε πως αυτές είναι παθολογιοποιητικές.
• Στην πλειονότητά τους, οι επαγγελματίες υγείας δεν γνωρίζουν καθόλου τη διαδικασία που χρειάζεται να ακολουθήσει ένα άτομο για ξεκινήσει ορμονοθεραπεία (66%) ή να προχωρήσει σε κάποια χειρουργική επέμβαση (65%).
• Οι φοιτητές-τριες γνωρίζουν λίγο (38%) ή καθόλου (44%) τη διαδικασία που χρειάζεται να ακολουθήσει ένα άτομο για να ξεκινήσει ορμονοθεραπεία και, αντίστοιχα, λίγο (33%) ή καθόλου (48%) τη διαδικασία που απαιτείται για χειρουργικές επεμβάσεις φυλομετάβασης.

Τα αποτελέσματα της έρευνας αναδεικνύουν τα σημαντικά εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα τρανς άτομα κατά την πρόσβασή τους σε υπηρεσίες υγείας, τις ελλείψεις και τα κενά του συστήματος υγείας, καθώς και τη μη επαρκή επιμόρφωση των (μελλοντικών) επαγγελματιών υγείας σχετικά με ζητήματα ταυτότητας φύλου και την παροχή συμπεριληπτικών υπηρεσιών.

Τα δεδομένα αυτά θα αξιοποιηθούν για τη δημιουργία επιμορφωτικού υλικού, απευθυνόμενου προς επαγγελματίες υγείας, το οποίο θα καλύπτει ζητήματα που αφορούν την ταυτότητα φύλου και την παροχή συμπεριληπτικών υπηρεσιών υγείας σε τρανς άτομα, καθώς και άλλες μελλοντικές δράσεις του έργου.

Περισσότερα για το έργο Transcare μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του προγράμματος: https://transcare–project.eu/el/home-2/