Καρδιά και υψηλές θερμοκρασίες: Τι χρειάζεται να γνωρίζουν οι καρδιοπαθείς

Οι υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι αναγκάζουν το σώμα μας να καταβάλλει μεγαλύτερη προσπάθεια προκειμένου να διατηρήσει φυσιολογική θερμοκρασία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να επιβαρύνεται η λειτουργία της καρδιάς, των πνευμόνων και των νεφρών, και να αυξάνεται ο κίνδυνος για τα άτομα με καρδιαγγειακά προβλήματα. Άρα, είναι σημαντικό να παραμείνουμε δροσεροί και ενυδατωμένοι.

Πώς η ζέστη επηρεάζει την καρδιά μας

«Για κάθε βαθμό αύξησης της θερμοκρασίας του σώματός μας, η καρδιακή συχνότητα αυξάνει κατά 10 σφύξεις το λεπτό. Αυτή η αύξηση επιβαρύνει το έργο της καρδιάς, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει καρδιακό επεισόδιο σε άτομα με καρδιοπάθεια. Όταν αυξάνει η θερμοκρασία του περιβάλλοντος, το σώμα μας προσπαθεί να μειώσει τη θερμοκρασία. Αυτό επιτυγχάνεται με αγγειοδιαστολή και αύξηση της καρδιακής συχνότητας, και καθώς το αίμα ρέει κοντά στην επιφάνεια του σώματος, βοηθά στην αποβολή και μείωση της θερμοκρασίας.

Όμως έχει ένα τίμημα, την αύξηση του καρδιακού έργου 2-4 φορές. Πέραν αυτού, με τον ιδρώτα ο οργανισμός χάνει νάτριο, κάλιο και άλλους ηλεκτρολύτες που, μαζί με την αφυδάτωση, επιβαρύνουν πολύ περισσότερο την καρδιά, αφού μειώνεται ο όγκος των υγρών και άρα η καρδιά θα πρέπει να λειτουργήσει ταχύτερα. Φυσικά, αυτό δεν αφορά τα υγιή άτομα που επηρεάζονται πολύ δυσκολότερα», επισημαίνει ο κ. Αθανάσιος Μανώλης, Καθηγητής στο Τμήμα Υπέρτασης του Πανεπιστημίου Βοστώνης, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης και Διευθυντής Β’ Καρδιολογικής Κλινικής και Κέντρου Υπέρτασης Metropolitan Hospital.

Τι πρέπει να κάνουμε για να διατηρήσουμε τη θερμοκρασία μας

Υπάρχουν κάποια απλά πράγματα, τα οποία πρέπει να έχουν υπ’ όψιν τους τα άτομα με καρδιαγγειακά προβλήματα. Ο κ. Μανώλης σημειώνει τα εξής:

• Μείνετε ενυδατωμένοι, καταναλώνοντας πολλά υγρά – οποιαδήποτε υγρά. Αν, όμως, έχετε καρδιακή ανεπάρκεια, θα πρέπει πριν να μιλήσετε με τον γιατρό σας.
• Αποφύγετε τη χρήση αλκοόλ, γιατί θα επιτείνει την αφυδάτωσή σας.
• Καταναλώνετε περισσότερες κρύες τροφές, όπως σαλάτες και φρούτα, τα οποία περιέχουν πολλά υγρά, βιταμίνες και ηλεκτρολύτες.
• Διατηρήστε το σπίτι σας δροσερό. Ανοίξτε τα παράθυρα όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι χαμηλότερη, και αποφύγετε αναμμένα φώτα που δεν είναι απαραίτητα και αυξάνουν τη θερμοκρασία του δωματίου.
• Φοράτε ελαφρά ρούχα.
• Παραμείνετε εκτός ήλιου, ειδικά τις ώρες 11:00 έως 15:00.
• Όταν είστε εκτός σπιτιού, να παραμένετε στη σκιά, να φοράτε καπέλο και να έχετε νερό μαζί σας
• Αποφύγετε την άσκηση. 

Ποια άτομα είναι υψηλού κινδύνου

• Ηλικιωμένοι ασθενείς και παιδιά είναι υψηλού κινδύνου, γιατί προσαρμόζουν πιο δύσκολα τη θερμοκρασία τους.
• Ηλικιωμένα άτομα, ειδικά άνω των 75 ετών, που ζουν μόνα τους.
• Άτομα με καρδιακά προβλήματα, πνευμονοπάθειες, νεφρική ανεπάρκεια, διαβήτη και νόσο του Parkinson.
• Άτομα με άνοια, κλινήρεις ή άτομα με εξωτερική εργασία.
• Άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια, αρρυθμίες, στεφανιαία νόσο, και άτομα που λαμβάνουν ορισμένες ομάδες φαρμάκων για τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.

Το πρόβλημα είναι ότι πολλά άτομα υψηλού κινδύνου δεν παραδέχονται ότι είναι υψηλού κινδύνου και δεν λαμβάνουν προληπτικά μέτρα.

Καρδιά και φάρμακα

Τα φάρμακα και η καρδιά αλληλοεπιδρούν με 3 τρόπους:

1. Κάποια φάρμακα επηρεάζουν τη θερμορύθμιση και την ισορροπία των υγρών, αυξάνοντας τον κίνδυνο επί παρουσίας υψηλών θερμοκρασιών (π.χ. διουρητικά, αντιψυχωσικά, αντικαταθλιπτικά, αντιυπερτασικά).
2. Η ζέστη μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα σε μερικές κατηγορίες φαρμάκων, γι’ αυτό πρέπει να διατηρούνται σε δροσερό μέρος.
3. Μερικά φάρμακα, όπως αντιμυκητισιακά ή αντιβιοτικά, μπορεί να αυξήσουν την ευαισθησία του δέρματος στον ήλιο και θα πρέπει οι ασθενείς να χρησιμοποιούν αντιηλιακά.

Υπερτασικοί ασθενείς και κυρίως ηλικιωμένοι που λαμβάνουν διουρητικά, θα πρέπει να μετρούν την πίεσή τους σε καθιστή και όρθια θέση, και αν η πίεσή τους είναι χαμηλότερη από 120 mm Hg ή ζαλίζονται, θα πρέπει να μιλήσουν με τον γιατρό τους γιατί πιθανόν να χρειαστεί μείωση της φαρμακευτικής τους αγωγής.

Τι πρέπει να κάνουμε, αν δεν αισθανθούμε καλά

Υπάρχουν 4 βασικές οδηγίες:

• Μετακινηθείτε σε ένα δροσερό μέρος.
• Ξαπλώστε και σηκώστε λίγο τα πόδια σας.
• Πιείτε αρκετό νερό.
• Βρέξτε το πρόσωπό σας με δροσερό νερό και κάντε αέρα στο πρόσωπό σας. Ιδανικά, ζητήστε από κάποιον άλλο να το κάνει. Βάλτε κρύα επιθέματα στις μασχάλες ή γύρω από τον λαιμό σας.

«Αν, παρόλα αυτά, δεν αισθάνεστε καλά, επικοινωνήστε με το γιατρό σας ή μεταβείτε στην κοντινότερη μονάδα υγείας», καταλήγει ο κ. Μανώλης.