Health Update Health Update
Οι παθήσεις που σχετίζονται με τον θυρεοειδή παρουσιάζουν μια αξιοσημείωτη αύξηση τα τελευταία, αρκετά, χρόνια. Ποια συμπτώματα θα πρέπει να μας θορυβήσουν, ώστε να απευθυνθούμε σε έναν ειδικό; Ποιες οι προληπτικές εξετάσεις που πρέπει να κάνουμε, ιδιαίτερα αν έχουμε οικογενειακό ιστορικό; Υπάρχει κάποια σύνδεση μεταξύ θυρεοειδούς και covid-19; Ο Δρ. Δημήτριος Μπούφας, ενδοκρινολόγος – διαβητολόγος, ξεκαθαρίζει το τοπίο σχετικά με ένα πρόβλημα που, αν και δείχνει μια “προτίμηση” στις γυναίκες, ταλαιπωρεί και αρκετούς άνδρες.
Συνέντευξη στη Μαρία Λυσάνδρου
_Οι παθήσεις του θυρεοειδούς αποδεικνύονται ολοένα και πιο συχνές τις τελευταίες δεκαετίες. Πώς εξηγείται αυτή η αύξηση των περιστατικών;
Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια γίνονται παραπάνω διαγνώσεις θυρεοειδοπαθειών. Δεν είναι σίγουρο αν πρόκειται για πραγματική αύξηση ή αν απλά, λόγω της γνώσης που έχουμε αποκτήσει των νεότερων διαγνωστικών μεθόδων, τις διαγιγνώσκουμε πιο εύκολα.
Παρά ταύτα, η κληρονομικότητα που περνάει από γενιά σε γενιά, οι βλαπτικές ουσίες των τροφίμων, του περιβάλλοντος, ουσίες που λέγονται και “βρογχοκηλογόνα”, και πιθανώς οι ακτινοβολίες της σύγχρονης ζωής σίγουρα έχουν επηρεάσει τη συχνότητα εμφάνισης αυτών των παθήσεων.
_Έχουμε καθόλου στοιχεία σχετικά με τα άτομα που πάσχουν από παθήσεις του θυρεοειδούς στη χώρα μας; Θεωρείτε ότι είμαστε αρκετά ενημερωμένοι ως ελληνική κοινωνία για το θέμα αυτό;
Οι θυρεοειδοπάθειες απαντώνται αρκετά συχνά στον γενικό πληθυσμό. Θα λέγαμε ότι ένα ποσοστό 5% ίσως πάσχει από κάποιας μορφής πάθηση του θυρεοειδούς. Τονίζεται, βέβαια, ότι οι γυναίκες και οι ηλικιωμένοι αποτελούν πιο ευπαθείς ομάδες και προσβάλλονται συχνότερα.
Στην Ελλάδα φαίνεται ότι υπολειπόμαστε όσον αφορά την ενημέρωσή μας για τον θυρεοειδή, καθώς τα συμπτώματα είναι κοινά με πολλές άλλες παθήσεις και δεν υπάρχει ο απαραίτητος προληπτικός έλεγχος, ακόμα και σε ιδιαίτερα ευπαθείς ομάδες, όπως οι εγκυμονούσες. Στο ιατρείο βλέπω πολύ συχνά περιπτώσεις που δεν γνωρίζουν ότι η σωστή ρύθμιση του θυρεοειδούς είναι πολύ σημαντική για τη σωστή ανάπτυξη του παιδιού στην εγκυμοσύνη, αλλά και ότι η απορρύθμιση του θυρεοειδούς είναι μία από τις συχνότερες αιτίες υπογονιμότητας και στα δύο φύλα!
_Ποιος ο ρόλος της κληρονομικότητας στην εμφάνιση των παθήσεων του θυρεοειδούς;
Οι παθήσεις του θυρεοειδούς τείνουν να συναντώνται κληρονομικά. Οι αυτοάνοσες θυρεοειδοπάθειες, δηλαδή η θυρεοειδίτιδα Hashimoto και η νόσος Graves, έχουν υψηλή συχνότητα εμφάνισης σε συγγενείς της ίδιας οικογένειας.
_Ποιες είναι οι ιατρικές εξετάσεις για τη διάγνωση των παθήσεων του θυρεοειδούς; Ειδικότερα αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό, πότε είναι καλό να αρχίσει κανείς να εξετάζεται και πόσο συχνά;
Κατά κανόνα, οι εξετάσεις του θυρεοειδούς πραγματοποιούνται σε εξαμηνιαία ή ετήσια βάση, ανάλογα με τον τύπο της θυρεοειδοπάθειας. Σε περίπτωση, όμως, που υπάρχει οικογενειακό ιστορικό διαταραχών του θυρεοειδούς, ο έλεγχος του θυρεοειδούς πρέπει να αρχίσει από την ηλικία των 16-17 ετών. Αν δεν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό, ούτε συμπτώματα, τότε ο έλεγχος μπορεί να αρχίσει στην ηλικία των 30. Οι εξετάσεις θα πρέπει να πραγματοποιούνται κάθε πέντε χρόνια.
Η σωστή διαγνωστική προσπέλαση των παθήσεων του θυρεοειδούς στηρίζεται στη λήψη καλού ιστορικού, στην κλινική εξέταση και στον ειδικό απεικονιστικό και εργαστηριακό έλεγχο.
Είναι απαραίτητο να γίνει συνδυασμός αιματολογικών εξετάσεων (προσδιορισμός Τ3, Τ4, TSH και αυτοαντισωμάτων) και απεικονιστικών εξετάσεων (υπερηχογράφημα θυρεοειδούς κυρίως και σπινθηρογράφημα σε κάποιες περιπτώσεις). Με τις εξετάσεις αίματος, εκτιμούμε τη λειτουργία του αδένα, ενώ με τον απεικονιστικό έλεγχο φαίνεται η μορφολογία του. Είναι πολύ συχνό ασθενείς να έχουν φυσιολογικό εργαστηριακό ορμονικό έλεγχο και σε ένα υπερηχογράφημα που θα γίνει τυχαία αργότερα, να βρεθεί κάποια σημαντική βλάβη.
Ο σωστός προληπτικός έλεγχος, ιδιαίτερα σε ανθρώπους µε οικογενειακό ιστορικό, είναι το σηµαντικότερο βήµα για την προστασία από έναν απορρυθµισµένο θυρεοειδή
_Η ευαισθησία στον θυρεοειδή δείχνει μια “προτίμηση” στις γυναίκες. Ωστόσο, πολύς κόσμος δεν γνωρίζει ότι νοσούν και αρκετοί άνδρες. Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση μιας πάθησης του θυρεοειδούς; Υπάρχουν διαφορές μεταξύ των δύο φύλων;
Οι θυρεοειδοπάθειες είναι γενικά πιο συχνές στο γυναικείο φύλο. Επίσης, η συχνότητα αυξάνεται με την ηλικία, ειδικά με την εμμηνόπαυση. Το 10% των γυναικών άνω των 60 ετών παρουσιάζει υποθυρεοειδισμό.
Και οι άνδρες πάσχουν από θυρεοειδοπάθειες, εκτιμάται όμως ότι η συχνότητα είναι δύο φορές περίπου μεγαλύτερη στις γυναίκες. Ο σωστός προληπτικός έλεγχος πρέπει να γίνεται εξίσου και στα δύο φύλα, ιδίως σε περιπτώσεις που υπάρχει κληρονομικότητα, όπως είπαμε και παραπάνω.
_Ποια συμπτώματα θα πρέπει να “χτυπήσουν” καμπανάκι σε κάποιον, ώστε να απευθυνθεί σε έναν ειδικό για έλεγχο του θυρεοειδούς του;
Ανάλογα με την πάθηση. Για παράδειγμα, στον υποθυρεοειδισμό τα συμπτώματα είναι συνήθως μια μικρή αύξηση του σωματικού βάρους, κόπωση, αδυναμία, τριχόπτωση, δυσανεξία στο κρύο, δυσκοιλιότητα, διαταραχές της εμμηνορρυσίας στις γυναίκες ή και βραδυκαρδία.
Αντίθετα, στον υπερθυρεοειδισμό μπορεί να εμφανιστεί ταχυκαρδία, αρρυθμίες, δυσανεξία στη ζέστη, νευρικότητα, διάρροιες, απώλεια βάρους παρά την αυξημένη λήψη τροφής και εφιδρώσεις.
Συνήθως, πάντως, τα συμπτώματα που οδηγούν τον περισσότερο κόσμο στον ενδοκρινολόγο για έλεγχο του θυρεοειδούς είναι η πρόσληψη βάρους και η έντονη κόπωση.
_Ως προς τη σχέση παθήσεων του θυρεοειδούς και covid-19, τι γνωρίζουμε; Συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο νόσησης;
Οποιαδήποτε σοβαρή νόσηση του οργανισμού θεωρητικά μπορεί να ενεργοποιήσει μια αυτοάνοση πάθηση, όπως κάποιες θυρεοειδοπάθειες. Έτσι και η μόλυνση με τον covid-19 μπορεί να είναι η αφορμή μιας τέτοιας εμφάνισης.
Επιπλέον, η ιογενής λοίμωξη μπορεί να “επιμολύνει” τον θυρεοειδή, προκαλώντας την υποξία θυρεοειδίτιδα DeQuervain. Ένα άρθρο, το οποίο δημοσιεύθηκε τελευταία στο Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism, έδειξε τη σύνδεση του SARS-CoV-2 και της υποξείας θυρεοειδίτιδας. Είναι, όμως, «άγνωστο τοπίο» ο νέος αυτός ιός, και είναι πολλά αυτά που έχουμε να ανακαλύψουμε ακόμα…
_Ποιος ο ρόλος της διατροφής στη διατήρηση ενός καλά ρυθμισμένου θυρεοειδούς; Τι είναι καλό να αποφεύγουμε και τι να προτιμούμε κατά την επιλογή των γευμάτων μας;
Μία σημαντική ένδειξη λανθασμένης λειτουργίας του θυρεοειδούς είναι το σωματικό βάρος. Δηλαδή, εάν νομίζετε ότι καίτε περισσότερες θερμίδες από ό,τι παίρνετε, αλλά δεν δείχνει καμία αλλαγή το βάρος σας.
Ο θυρεοειδής είναι, κυρίως, υπεύθυνος για τον μεταβολισμό. Ακόμα και μια πολύ μικρή ανισορροπία μπορεί να οδηγήσει στην επιβράδυνση της απώλειας βάρους. Ο καλύτερος τρόπος για να υποστηρίξετε τη γενική υγεία σας, συμπεριλαμβανομένης της λειτουργίας του θυρεοειδούς σας, είναι μέσα από μία ισορροπημένη διατροφή. Πρέπει να προτιμάτε τροφές που είναι φυσικές, δηλαδή απαλλαγμένες από τεχνητά συστατικά, συντηρητικά και πρόσθετα. Σε ένα γενικό πλαίσιο, η διατροφή πρέπει να περιλαμβάνει μια ευρεία ποικιλία τροφίμων, με όσο το δυνατόν λιγότερη επεξεργασία.
Εν κατακλείδι, βέλτιστη διατροφή σε συνδυασμό με κατάλληλα συμπληρώματα, συμβάλλουν στη στήριξη ολόκληρου του οργανισμού. Συνάμα, εξασφαλίζονται επίπεδα ισορροπίας των ορμονών και κατάλληλη εκμετάλλευση των φαρμάκων από τον οργανισμό.
_Υπάρχουν συγκεκριμένες προσαρμογές στον τρόπο ζωής μας, οι οποίες μπορούν να μας βοηθήσουν από πλευράς πρόληψης; Τι θα συμβουλεύατε κάποιον που θέλει να προστατεύσει τον εαυτό του από έναν απορρυθμισμένο θυρεοειδή;
Δυστυχώς, δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη οδηγία που να μπορώ να σας πω, η οποία να οδηγεί σε σίγουρη αποφυγή όλων των θυρεοειδοπαθειών. Αναμφίβολα, όμως, μια ισορροπημένη διατροφή που περιέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά και στοιχεία, σε συνδυασμό με τη βελτίωση του σύγχρονου τρόπου ζωής με το βλαβερό άγχος που τον ακολουθεί, είναι η καλύτερη πρόληψη.
Ο σωστός προληπτικός έλεγχος, ιδιαίτερα σε ανθρώπους με κληρονομικότητα στο συγγενικό τους περιβάλλον, θα έλεγα ότι είναι το σημαντικότερο βήμα για την προστασία μας από έναν απορρυθμισμένο θυρεοειδή.
O Ενδοκρινολόγος – Διαβητολόγος Δημήτριος Μπούφας, MD, Msc., διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στο Παλαιό Φάληρο από το 2014 και είναι κάτοχος μεταπτυχιακής ειδίκευσης στη Γυναικεία Αναπαραγωγή
www.dboufas.gr – τηλ.: 210-9817026
