Health Update Health Update
Σε μια εξαιρετικά κρίσιμη χρονική στιγμή για την Υγεία στη χώρα μας, το PhARMA Innovation Forum κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με τα σοβαρά προσκόμματα που υψώνονται στον τομέα της φαρμακευτικής καινοτομίας, με την πρόσβαση των ασθενών στις καινοτόμες θεραπείες να παραμένει από πολλές απόψεις προβληματική και τη φαρμακοβιομηχανία, μέχρι στιγμής, να… πληρώνει τη νύφη. Όπως τονίζουν οι του PIF, η σύμπραξη Πολιτείας και Φαρμακευτικών Εταιρειών αποτελεί πλέον μονόδρομο, προκειμένου να αρχίσουν τα πρώτα βήματα εξυγίανσης, με προοπτική περαιτέρω βελτίωσης στην πορεία.
της Μαρίας Λυσάνδρου
Οι συζητήσεις περί clawback παραμένουν δυσοίωνες, καθώς τα σημειώματα που αφορούν το πρώτο εξάμηνο του 2023 δείχνουν ότι οι υποχρεωτικές επιστροφές αγγίζουν ύψη ρεκόρ – το 80% έχει ξεπεράσει κατά πολύ ακόμα και τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις. Η φαρμακευτική δαπάνη συνεχίζει να αυξάνεται, πάρα τα κυβερνητικά μέτρα, γεγονός που σημαίνει ότι οι προσωρινές «ενέσεις χρηματοδότησης» μέσω του RRF δεν αναμένεται να μειώσουν επαρκώς τις υποχρεωτικές επιστροφές. Ως αποτέλεσμα, οι φαρμακευτικές εταιρείες αντιμετωπίζουν ήδη θέμα βιωσιμότητας, με τον χρόνο που περνάει να τις πιέζει ασφυκτικά.
Παράλληλα:
– Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν (π.χ. το πολυσυζητημένο θέμα των ΑΜΚΑ) δεν έχουν αποδώσει ακόμα τα αναμενόμενα.
– Η εκτόξευση της δαπάνης του ΙΦΕΤ αποτελεί σημαντικό παράγοντα επιβάρυνσης στο κανάλι του ΕΟΠΥΥ.
– Η πίεση στα φάρμακα που διακινούνται από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ και τα δημόσια νοσοκομεία και αφορούν ασθενείς με πολύ σοβαρές παθήσεις θα επιδεινώνεται συνεχώς.
H δε άνιση μεταχείριση των καναλιών της καινοτομίας σε σχέση με το retail, όπως υπογραμμίζει το PIF, συνεπάγεται άνιση μεταχείριση θεραπευτικών κατηγοριών και ασθενών.
Η υφιστάμενη φαρμακευτική πολιτική παρουσιάζει σοβαρές παθογένειες, η ουσιαστική και ρεαλιστική αντιμετώπιση των οποίων κρίνεται πλέον ως εκ των ων ουκ άνευ:
- Υποχρηματοδότηση. Από το 2022, οι φαρμακευτικές εταιρείες είναι ο κύριος χρηματοδότης του φαρμάκου (52% υποχρεωτικές πληρωμές έναντι 48% δημόσιος προϋπολογισμός).
- Ανισότητες στην κατανομή των πόρων. Το 2023, η υπέρβαση εκτιμάται 74% στα νοσοκομειακά καινοτόμα φάρμακα, 62% στα καινοτόμα φάρμακα του ΕΟΠΥΥ και 44% στα προϊόντα λιανικής.
- Έλλειψη σταθερότητας και προβλεψιμότητας. Η ρήτρα συνυπευθυνότητας που συμφωνήθηκε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή λήγει το 2025, και δεν υπάρχει καμία δέσμευση της Πολιτείας για την επόμενη ημέρα. Αντίθετα, οι φαρμακευτικές εταιρείες δεν έχουν ακόμη λάβει τα συνολικά σημειώματα του 2023. Για τα δε νοσοκομειακά φάρμακα, δεν έχει εκδοθεί ούτε καν το σημείωμα clawback του πρώτου εξαμήνου του 2023.
- Καθυστέρηση στα μέτρα για τον έλεγχο της ζήτησης. Ψηφιακά εργαλεία, όπως δεσμευτικά θεραπευτικά πρωτόκολλα, ηλεκτρονική διασύνδεση των νοσοκομείων, ΑΗΦΥ, DRGs, θα προάγουν τη χρηστή διαχείριση της φαρμακευτικής δαπάνης από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς υγείας.
Εν κατακλείδι: Ο μεγαλύτερος χαμένος από τη στρεβλή πραγματικότητα στην Υγεία είναι, τελικά, ο ίδιος ο ασθενής. Και το γεγονός ότι, το 2023, το 50% των καινοτόμων φαρμάκων που είχαν λάβει έγκριση από τον EMA την προηγούμενη τετραετία δεν ήταν διαθέσιμα στους Έλληνες ασθενείς, αποτελεί τη μεγαλύτερη απόδειξη.
PIF: Η πρωτοβουλία για το Σύμφωνο Συνεργασίας
Το PhARMA Innovation Forum προτείνει την εκπόνηση και εφαρμογή ενός Συμφώνου Συνεργασίας ανάμεσα στην Πολιτεία και τις φαρμακευτικές εταιρείες προκειμένου να υπάρξει μία κοινή πορεία πλεύσης, απέναντι σε μία κατάσταση που, αποδεδειγμένα, είναι ζημιογόνα για όλες τις πλευρές. Βασικοί στόχοι της εν λόγω σύμπλευσης είναι η έγκαιρη και ισότιμη πρόσβαση των ασθενών σε νέες καινοτόμες θεραπείες, ηεξυγίανση της φαρμακευτικής πολιτικής με όρους βιωσιμότητας και δίκαιης συνυπευθυνότητας, η κρίσιμη ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας και η προσέλκυση επενδύσεων, καθιστώντας την Ελλάδα φαρμακευτικό κόμβο στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Ποιες είναι οι προτάσεις του PIF ως προς το Σύμφωνο Συνεργασίας:
- Πρόκειται για ένα προϊόν συναπόφασης και εκπροσωπείται από τριμερές σχήμα από την πλευρά της Κυβέρνησης (Υπουργεία Υγείας, Οικονομικών, Ανάπτυξης) και PIF, ΣΦΕΕ, ΠΕΦ από την πλευρά της φαρμακοβιομηχανίας. Στη διαδικασία αυτή θα πρέπει να υπάρξει διαβούλευση και με τις ενώσεις ασθενών.
– Παρέχει προβλεψιμότητα και σταθερότητα, μέσω ενός πλάνου δράσης τριετούς ορίζοντα.
– Περιέχει συγκεκριμένους στόχους, πολιτικές, προϋπολογισμό, χρονοδιάγραμμα και KPIs.
- Ενδεικτικές περιοχές δεσμεύσεων από την πλευρά της Πολιτείας:
α) Επαρκής προϋπολογισμός φαρμάκου με προσθήκη νέων χρηματοδοτικών εργαλείων (Σχήμα Μεταβατικής Αποζημίωσης), ανακατομή πόρων μεταξύ καναλιών με σκοπό τη σύγκλιση της υπέρβασης και θέσπιση ανώτατου ορίου στο ποσοστό συμμετοχής των φαρμακευτικών εταιρειών στη βάση μίας δίκαιης και βιώσιμης συνυπευθυνότητας.
β) Δέσμη μέτρων για τον έλεγχο της κατανάλωσης με έμφαση στα ψηφιακά εργαλεία –όπως δεσμευτικά θεραπευτικά πρωτόκολλα– και ενίσχυση πολιτικών υποκατάστασης.
γ) Επαναπροσδιορισμός των κριτηρίων συμψηφισμού clawback, έναντι R&D επενδύσεων.
- Ενδεικτικές περιοχές δεσμεύσεων από την πλευρά της καινοτόμου φαρμακοβιομηχανίας:
α) Εντατικότερο επενδυτικό αποτύπωμα στην κλινική έρευνα.
β) Συνεργασία σε προγράμματα εκσυγχρονισμού του ΕΣΥ και προσέλκυσης επενδύσεων (PIF Big Data / RWD Program, PIF Accelerator για την παροχή τεχνογνωσίας για την αποδοτικότερη χρήση της φαρμακευτικής περίθαλψης).
Απόλυτα πεπεισμένοι οι του PIF ότι το συγκεκριμένο Σύμφωνο Συνεργασίας μπορεί να αποτελέσει τη βάση για μία βιώσιμη φαρμακευτική πολιτική προς όφελος και των ασθενών, αλλά και της Εθνικής Οικονομίας, καλούν την Ελληνική Κυβέρνηση και όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να κινηθούν άμεσα προς την υλοποίησή του.
