Λόγω της βελτίωσης των συνθηκών στη φροντίδα και των νέων καινοτόμων θεραπειών, η επιβίωση στους ασθενείς με καρκίνο έχει αυξηθεί κατά 50%, σε σχέση με το 2010. Και ερώτηση που αυθόρμητα έρχεται στο μυαλό μου είναι: Αν αυτό δεν είναι επένδυση, τότε τι είναι;
του Γιώργου Καπετανάκη, Προέδρου ΔΣ της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου – ΕΛΛΟΚ
Όταν αναφερόμαστε στην καινοτομία στην υγεία, συχνά όλοι έχουμε στο μυαλό μας μία ασαφή ερμηνεία, που συνήθως ταιριάζει στις ανάγκες μας, όπως τις ορίζουμε και τις βιώνουμε. Ωστόσο, για τους ασθενείς με καρκίνο, η καινοτομία για να έχει αξία πρέπει να πληροί τρία χαρακτηριστικά ταυτόχρονα:
- Να προσθέτει πραγματική βελτίωση στις εκβάσεις των ασθενών, δηλαδή να συντελεί στην επιμήκυνση της επιβίωσης και την καλύτερη ποιότητα της ζωής τους.
- Να προωθεί τη διεπιστημονικότητα και τη συνεργασία στην αντιμετώπιση του καρκίνου
- Να είναι διαθέσιμη σε όλους. Καινοτομία που δεν είναι προσβάσιμη, δεν έχει καμία αξία για τους ασθενείς
Ωστόσο, η καινοτομία είναι ακριβή και στοιχίζει ακριβά στο σύστημα υγείας, θα πει κάποιος, ακόμη και καλόπιστα σκεπτόμενος. Ναι, θα απαντήσω, αν τους πόρους που διαθέτουμε για την υγεία τους θεωρήσουμε ως κόστος, και όχι ως επένδυση. Όμως ας δούμε κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία:
Αυτή τη στιγμή, υπολογίζεται ότι παγκοσμίως υπάρχουν περισσότεροι από 20 εκατομμύρια επιβιώσαντες από καρκίνο, ενώ παράλληλα κάθε χρόνο έχουμε πάνω από 3,5 εκατομμύρια νέες διαγνώσεις. Από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπολογίζεται ότι, μέχρι το 2040, η εμφάνιση νέων περιστατικών καρκίνου θα αυξηθεί κατά 21%, γεγονός που θα τον κατατάξει στην 1η θέση ως αιτία θανάτου, από 2η που είναι σήμερα (ήδη 1η για ηλικίες μέχρι 70 ετών).
Παράλληλα, λόγω της βελτίωσης των συνθηκών στη φροντίδα και των νέων καινοτόμων θεραπειών, η επιβίωση στους ασθενείς με καρκίνο έχει αυξηθεί κατά 50% σε σχέση με το 2010. Και ερώτηση που αυθόρμητα έρχεται στο μυαλό μου είναι: Αν αυτό δεν είναι επένδυση, τότε τι είναι;
Η προσφορά της καινοτομίας
Εκτός αυτών, η καινοτομία έχει συνεισφέρει και με άλλους «αφανείς ή μη υπολογιζόμενους» τρόπους:
- λιγότερες νοσηλείες,
- λιγότερες παρενέργειες,
- βελτιωμένη λειτουργικότητα,
- καλύτερη ποιότητα ζωής των ασθενών και των φροντιστών τους,
- μειωμένη επιβάρυνση των επαγγελματιών υγείας
- δημιουργία ενεργών πολιτών και επανένταξη στην κοινωνία,
- αποφυγή χαμένων εργατοωρών, για ασθενείς και φροντιστές.
Και, τέλος, πώς θα «κοστολογήσουμε» την επίδραση στην ανθρώπινη, κοινωνική και προσωπική ζωή των ασθενών;
Το οικονομικό όφελος στην πράξη
Είναι γνωστό, ότι όλα αυτά δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν όταν μιλάμε για το κόστος της καινοτομίας, συντηρώντας μια στρεβλή εικόνα, στην οποία ίσως να έχει παγιδευτεί η προσέγγιση που κάνει το τρέχον μοντέλο, όπως αυτό διαμορφώθηκε από τις πολιτικές που επέβαλε η μνημονιακή εποχή. Ταυτόχρονα, δεν μπορούμε να κάνουμε καμία υπέρβαση αν δεν έχουμε δεδομένα. Έτσι, τον τελευταίο καιρό μιλάνε για την καινοτομία τα νούμερα, τα οποία, σκεπτόμενος θετικά, θα πω ότι δείχνουν τον δρόμο για το αύριο.
Στις αρχές του Νοέμβρη, σε σχετική εκδήλωση της All.Can Greece, ο Γ.Γ. Στρατηγικού Σχεδιασμού του Υπουργείου Υγείας, στο πλαίσιο της παρουσίασης της προσπάθειας της πολιτείας για να δημιουργήσει μία νέα δομημένη διαδικασία για την έγκριση και αποζημίωση βιοδεικτών, παρουσίασε σχετική μελέτη του Ινστιτούτου Οικονομικών της Υγείας, με την οποία αποδεικνύεται ότι το μεσοπρόθεσμο οικονομικό όφελος από την έγκριση και αποζημίωση συγκεκριμένων βιοδεικτών, είναι μεταξύ 10 και 20 φορές μεγαλύτερο από το κόστος τους.
Επιπλέον, άλλες μελέτες σχετικά με την επίδραση της επιλογής διαφορετικής οδού χορήγησης συγκεκριμένων θεραπειών (π.χ. από ενδοφλέβια, η χορήγηση να γίνεται υποδόρια), δείχνουν ένα οικονομικό όφελος που φθάνει το 30%, χωρίς να αναφέρουμε την πολύ ουσιαστική επίδραση στην ποιότητα ζωής των ασθενών, την ικανοποίηση και τη μείωση της ταλαιπωρίας τους, αλλά και την μείωση της καταπόνησης των επαγγελματιών υγείας.
Τι είναι καινοτομία, λοιπόν;
Καινοτομία είναι ό,τι έχουμε και χρησιμοποιούμε σήμερα ευρέως, με τη θεώρηση που είχαμε όταν πρωτοεμφανίστηκε. Καινοτομία είναι η πενικιλίνη όταν ανακαλύφθηκε, καινοτομία είναι οι ακτίνες Χ, καινοτομία είναι αυτό που είμαστε, είναι η πρόοδος της ανθρωπότητας, είναι η εξέλιξη του είδους μας, είναι αυτό που θέλουμε να κληρονομήσουμε στα παιδιά μας! Καινοτομία είναι ό,τι πιο σπουδαίο έχει να επιδείξει διαχρονικά η ανθρωπότητα, το οποίο σήμερα μπορεί να θεωρείται αυτονόητο, αλλά όταν πρωτοπαρουσιάστηκε χρειάστηκε αγώνας για νικήσει τις αντιστάσεις στην αλλαγή και τη διαφορετική προσέγγιση, να αποδείξει την αξία της.
Καινοτομία για τους ασθενείς με καρκίνο είναι η ελπίδα, είναι η αισιοδοξία, είναι η αξιοπρέπεια και, τελικά, είναι η ζωή αύριο!