Αρχική / Πρόσωπα / Συνεντεύξεις / Ο Δρ. Κοπάδης: Η απόφραξη ενός αγγείου θέλει σωστή διάγνωση και θεραπεία από ειδικό

Ο Δρ. Κοπάδης: Η απόφραξη ενός αγγείου θέλει σωστή διάγνωση και θεραπεία από ειδικό

Είτε αρτηριακή, είτε φλεβική, μία θρόμβωση χρειάζεται πάντα προσοχή, καθώς η αγνόησή της μπορεί να οδηγήσει μέχρι και σε απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις. Στα δε χρόνια της πανδημίας, η θρόμβωση αναδείχθηκε σε κεντρικό θέμα συζήτησης, όταν συνδέθηκε με τον εμβολιασμό κατά της covid-19. Ο Δρ. Γιώργος Κοπάδης, Αγγειοχειρουργός, Διευθυντής Αγγειοχειρουργικής Κλινικής του Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς» και Πρόεδρος Ελληνικής Αγγειολογικής Εταιρείας, αναλαμβάνει να λύσει όλες μας τις απορίες σχετικά με αυτή τη συχνά «αθόρυβη» πάθηση.

Συνέντευξη στη Μαρία Λυσάνδρου 

_Ποιες είναι οι συνηθέστερες αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν θρόμβωση;
Οι θρόμβοι είναι πήγματα αίματος που σχηματίζονται στο εσωτερικό ενός αγγείου (αρτηρίας ή φλέβας) και διαταράσσουν τη ροή του αίματος.
Οι θρομβώσεις διακρίνονται σε αρτηριακές και φλεβικές. Στον μεν αρτηριακό θρόμβο, παρεμποδίζεται η ροή οξυγονωμένου αίματος προς το όργανο που αρδεύει η συγκεκριμένη αρτηρία, απειλώντας έτσι τη βιωσιμότητα του. Στον δε φλεβικό θρόμβο, παρεμποδίζεται η επιστροφή του αίματος προς την καρδία. Οι αρτηριακές θρομβώσεις προκαλούν πόνο, ωχρότητα, ψυχρότητα, ακόμη και νευρολογικές διαταραχές στα άκρα, σε αντίθεση με τις φλεβικές στις οποίες τα άκρα εμφανίζονται θερμά, επώδυνα και οιδηματώδη. Η πνευμονική εμβολή (απόσπαση θρόμβου από περιφερικές φλέβες κεντρικά) εκδηλώνεται συνήθως με έντονη δύσπνοια, πόνο στο στήθος ή ακόμη και με αιμοδυναμική αστάθεια.
Οι πιο συνηθισμένες αιτίες αρτηριακής θρόμβωσης είναι το κάπνισμα, η υπερλιπιδαιμία, η αρτηριακή υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η αυξημένη ηλικία, καθώς και χρόνια νοσήματα που βλάπτουν το αρτηριακό δίκτυο.
Οι πιο συνηθισμένες αιτίες φλεβικής θρόμβωσης είναι ο Δυτικός τρόπος ζωής (συνήθως χαρακτηρίζεται από έλλειψη άσκησης, ορθοστασία, κακή διατροφή), η μειωμένη κινητικότητα (κατάκλιση, νοσηλεία, πολύωρα αεροπορικά ταξίδια), οι κιρσοί, ο καρκίνος, διάφορες χρόνιες παθήσεις, οι μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις, η θρομβοφιλία και η χρήση αντισυλληπτικών δισκίων. Επίσης, η μεγάλη ηλικία, το κάπνισμα, διάφορες χειρουργικές επεμβάσεις και η παχυσαρκία, δρουν επιβαρυντικά.
Οι φλεβικές θρομβώσεις είναι πιο συνηθισμένες και αφορούν όλες τις ηλικίες, ενώ οι αρτηριακές θρομβώσεις εμφανίζονται στους πιο ηλικιωμένους ασθενείς.

_Ποια άτομα θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως «ομάδες υψηλού κινδύνου» για εμφάνιση θρόμβωσης;
Αρτηριακές θρομβώσεις εμφανίζονται σε χρόνια αγγειοπαθείς ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και εκτεταμένη βλάβη των αγγείων λόγω καπνίσματος ή υπερλιπιδαιμίας. Αντίστοιχα, ομάδες υψηλού κινδύνου για φλεβική θρόμβωση είναι ασθενείς με χρόνιες φλεγμονώδεις νόσους, πάσχοντες από καρκίνο ή υπό χημειοθεραπεία, γυναίκες με μεγάλο αριθμό κυήσεων ή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, γυναίκες που λαμβάνουν αντισυλληπτικά δισκία, κατακεκλιμένοι ασθενείς, πρόσφατα χειρουργημένοι ή με μακρά νοσηλεία.
Επίσης, ομάδα υψηλού κινδύνου για φλεβική θρόμβωση είναι και οι αρκετά ηλικιωμένοι ασθενείς, στους οποίους υπάρχει έκπτωση της μυϊκής αντλίας της γαστροκνημίας. Ασθενείς με COVID-19, και ειδικά όσοι χρειάζονται νοσηλεία, είναι ύποπτοι για θρόμβωση – τόσο αρτηριακή όσο και φλεβική.

_Παρατηρούνται καθόλου διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών ως προς το ποσοστό εμφάνισης θρομβώσεων;
Στις αρτηριακές θρομβώσεις οι άνδρες υπερέχουν των γυναικών. Ίσως υπάρχει μικρή διαφορά (1,2:1) υπέρ των ανδρών στην πιθανότητα εμφάνισης φλεβικής θρόμβωσης ανάμεσα στα δύο φύλα, παρά το γεγονός ότι η φλεβική νόσος γενικά είναι πιο συχνή στις γυναίκες.

_Πολλές φορές τα συμπτώματα της θρόμβωσης δεν είναι εμφανή. Ωστόσο, υπάρχουν κάποια σημάδια που θα πρέπει να μας θορυβήσουν, ώστε να επισκεφθούμε έναν ειδικό;
Στην αρτηριακή θρόμβωση, τα κύρια συμπτώματα είναι ο χρόνιος πόνος με δυσκολία στη βάδιση, πληγές που δεν επουλώνονται εύκολα ή φλεγμονές του άκρου που επιμένουν, παρά την αντιβίωση. Ειδικά σε διαβητικούς ασθενείς, η επούλωση καθίσταται ακόμη πιο δύσκολη λόγω της αρτηριακής βλάβης και θα πρέπει να αναγνωρίζεται η αρτηριακή θρόμβωση όσο το δυνατόν πιο έγκαιρα.
Η εμφάνιση κατά μήκος μιας φλέβας ερυθρότητας με πόνο, πρήξιμο στο κάτω άκρο συνήθως με τάση του δέρματος, πόνος κυρίως στη γαστροκνημία και δυσκολία στη βάδιση είναι συμπτώματα ενδεικτικά φλεβικής θρόμβωσης. Σε ασθενείς με παράγοντες κινδύνου που προαναφέραμε, αυτά τα συμπτώματα θα πρέπει να οδηγήσουν τον θεράποντα ιατρό να κατευθύνει τον ασθενή σε νοσοκομειακή περίθαλψη για την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία πιθανής φλεβικής θρόμβωσης. Ξαφνικός πόνος στο στήθος, με εφίδρωση, δύσπνοια και πυρετό, θέτουν μεγάλη υποψία για πνευμονική εμβολή.

_Και σε ποιες περιπτώσεις μπορεί η θρόμβωση να θεωρηθεί επικίνδυνη;
Σε κάθε περίπτωση η απόφραξη ενός αγγείου είναι σημαντική και θέλει σωστή διάγνωση και θεραπεία από ειδικό. Η αρτηριακή θρόμβωση απειλεί άμεσα τη ζωή και την αρτιμέλεια, γι’ αυτό και πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα είτε φαρμακευτικά, είτε χειρουργικά.
Η φλεβική θρόμβωση, που αφορά τα μεγάλα φλεβικά στελέχη απορροής, κρύβει πάντα τον κίνδυνο μετανάστευσης του θρόμβου ή της δημιουργίας καινούριου θρόμβου στο αγγειακό σύστημα της καρδιοπνευμονικής κυκλοφορίας και να προκληθεί, έτσι, πνευμονική εμβολή. Μια κατάσταση που είναι απειλητική για τη ζωή του ασθενή.

_Οι θρομβώσεις είχαν συζητηθεί πολύ ως πιθανή επίπτωση μετά από εμβολιασμό κατά της covid-19. Καθώς έχει αρχίσει πλέον να πραγματοποιείται η 2η αναμνηστική δόση με επικαιροποιημένα mRNA εμβόλια, έχουμε καθόλου νεότερα δεδομένα σχετικά με το θέμα των θρομβώσεων;
Ο εμβολιασμός έχει πραγματοποιηθεί στο μεγαλύτερο μέρος του γενικού πληθυσμού και, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε, η πιθανότητα εμφάνισης φλεβικής θρόμβωσης μετά τον εμβολιασμό δεν είναι αυξημένη, σχετικά με την πιθανότητα που υπήρχε πριν τα εμβόλια για τον καθένα από μας.
Πάντως, είναι βέβαιο πως οι πιθανότητες εμφάνισης θρόμβωσης (αρτηριακής ή φλεβικής) κατά την ίδια τη νόσηση με covid-19 είναι σαφώς μεγαλύτερες σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό και, κατ’ επέκταση, από τον εμβολιασμό.


Δεν υπάρχει ανάγκη, τουλάχιστον επί του παρόντος, για πρόγραµµα προσυµπτωµατικού ελέγχου στο σύστηµα υγείας, για έλεγχο θρόµβωσης.


_Με ποιες εξετάσεις διαγιγνώσκεται η θρόμβωση; Και πότε είναι καλό να αρχίσει να εξετάζεται κάποιος που ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου;
Η εξέταση επιλογής με τα καλύτερα, άμεσα και ακριβέστερα αποτελέσματα είναι το υπερηχογράφημα του φλεβικού ή του αρτηριακού συστήματος, αντίστοιχα στην πάσχουσα περιοχή. Είναι μια επαναλαμβανόμενη εξέταση, με μεγάλα ποσοστά ειδικότητας και ευαισθησίας στη διάγνωση της νόσου. Εάν διαπιστωθεί θρόμβωση, θα πρέπει να δοθεί άμεσα κατάλληλη θεραπεία. Σε σοβαρές αρτηριακές θρομβώσεις υπάρχουν πιο ειδικές εξετάσεις, όπως η αγγειογραφία.
Εάν υπάρχει υποψία για πνευμονική εμβολή, θα πρέπει αυτό να διαγνωσθεί με αξονική τομογραφία θώρακα, με ειδικό πρωτόκολλο ή σπινθηρογράφημα αερισμού-αιμάτωσης σε εξειδικευμένα κέντρα. Η ευρέως διαδεδομένη εξέταση αίματος των d-dimers δεν καταδεικνύει μόνο τη θρόμβωση, αλλά και άλλες παθήσεις, όπως χρόνιες φλεγμονές που μπορεί να συνυπάρχουν. Πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο για να αποκλείσει τη φλεβική θρόμβωση και είναι αξιοποιήσιμη μόνο αν είναι αρνητική ως εξέταση (χαμηλά επίπεδα). Η ελαφρώς υψηλή τιμή d-dimers δεν είναι ενδεικτική θρόμβωσης.
Οι ομάδες υψηλού κινδύνου θα πρέπει να έχουν ιδιαίτερη ευαισθησία στα σημεία και συμπτώματα, για μια πιο έγκυρη διάγνωση, σε συνεννόηση πάντα με τον θεράποντα ιατρό τους. Δεν υπάρχει ανάγκη, τουλάχιστον επί του παρόντος, για πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου στο σύστημα υγείας για έλεγχο θρόμβωσης.

_Η θρόμβωση είναι μια κατάσταση που μπορεί να προληφθεί. Από πλευράς πρόληψης, λοιπόν, τι μπορεί να κάνει κάποιος προκειμένου να ελαχιστοποιήσει τις πιθανότητες εμφάνισής της;
Η καθημερινή άσκηση – σωματική δραστηριότητα, η σωστή διατροφή με το σωστό σωματικό βάρος, η διακοπή του καπνίσματος, η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, η ρύθμιση του σακχαρώδους διαβήτη, η ρύθμιση της υπερλιπιδαιμίας, είναι αυτά που μπορεί να ελέγχει και να εισαγάγει στη ζωή του ο καθένας από εμάς, για να διατηρεί την ομοιόσταση του, μειώνοντας έτσι τις πιθανότητες για θρομβοεμβολικά επεισόδια.
Ειδικά για την πρόληψη φλεβικής θρόμβωσης σε πολύωρες χειρουργικές επεμβάσεις, είναι απαραίτητη η χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής. Σε σοβαρή φλεβική ανεπάρκεια επιβάλλεται η χρήση ελαστικών καλτσών. Σε πολύωρα αεροπορικά ταξίδια, επίσης, συστήνεται η χρήση ελαστικών καλτσών, καθώς και περιοδική κινητοποίηση μέσα στο αεροσκάφος.
Κάθε ειδική κατηγορία ασθενούς, που είτε πάσχει από κάποια χρόνια (καρκίνος) ή περιστασιακή νόσο (π.χ. covid-19), ή βρίσκεται σε χρόνια αγωγή (αντισύλληψη – χημειοθεραπεία), θα πρέπει να βρίσκεται σε εντατική παρακολούθηση και συνεννόηση με τον θεράποντα ιατρό για την εξειδικευμένη πρόληψη και θεραπεία της θρομβοεμβολικής νόσου, η οποία μπορεί να ανακύψει ίσως με μεγαλύτερη συχνότητα.

Check Also

«Κινήσου ενάντια στη θρόμβωση» – Η γνώση για τη θρόμβωση είναι απαραίτητη

Το μήνυμα «Κινήσου ενάντια στη θρόμβωση» ήταν το κεντρικό μήνυμα όλων των ομιλητών κατά τη …