Ενημέρωση από την ΕΠΕ, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα ΧΑΠ

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας (15 Νοεμβρίου), η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ) ενημερώνει για τα δεδομένα της μεγάλης πανευρωπαϊκής μελέτης ERS COPD Audit Study, η οποία πραγματοποιήθηκε με συμμετοχή 16000 ασθενών, με τη συμμετοχή και της χώρας μας. Τα μηνύματα είναι άκρως ανησυχητικά, καθώς η μελέτη αποδεικνύει ότι το 7% των Ελλήνων ασθενών με ΧΑΠ που θα νοσηλευτεί στο νοσοκομείο λόγω παρόξυνσης, θα πεθάνει εντός 3 μηνών! Η κυριότερη αιτία είναι το κάπνισμα, ενώ το πρόβλημα επιδεινώνει και η χρήση τζακιών ή ξυλοσομπών.

Παγκόσμιες διαπιστώσεις δείχνουν:

• Η ΧΑΠ είναι η 5η αιτία θανάτου παγκοσμίως και θα ανέβει στην 3η έως το 2020.
• Ευθύνεται κάθε χρόνο για περισσότερους από τρία εκατομμύρια θανάτους στον πλανήτη και εκτιμάται ότι προκαλεί παγκοσμίως περισσότερα από 29 εκατομμύρια χρόνια ζωής σε συνθήκες αναπηρίας (disability-adjusted life-years).
• Το συνολικό κόστος σε φάρμακα και νοσηλείες για την όλη αντιμετώπιση της νόσου είναι τεράστιο (π.χ. στις ΗΠΑ ξοδεύονται 24 δισ. δολάρια ετησίως).
• Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατέταξε τη ΧΑΠ σε μία από τις 5 πιο επικίνδυνες ασθένειες της επόμενης χιλιετίας και συντονίζει προσπάθειες για την αντιμετώπισή της, όπως αυτή με το ακρωνύμιο GOLD (Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease)www.goldcopd.com.

Διαπιστώσεις για την Ελλάδα:

• 9 στους 100 ενήλικες καπνιστές στη χώρα μας πάσχουν από τη νόσο (8,4%). Δηλαδή περίπου 600.000 Έλληνες νοσούν.
• Το 56%, δηλαδή 300.000 αυτών, δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν.
• Οι μισοί πάσχοντες συνεχίζουν να καπνίζουν.
• Οι άνδρες πάσχουν 2,5 φορές περισσότερο από τις γυναίκες (11,6% έναντι 4,8%).

Τι προκαλεί τη ΧΑΠ

Το κάπνισμα, ενεργητικό και παθητικό, αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα κινδύνου για τη ΧΑΠ. Τώρα τελευταία, όμως, με την οικονομική κρίση, η χρήση τζακιών, σομπών κ.λπ. επιδεινώνει σοβαρά το πρόβλημα, ιδίως στα αστικά κέντρα, επιδεινώνοντας τα συμπτώματα.

Το πρόβλημα με τα συμπτώματα της ΧΑΠ (βήχας, πτύελα, δύσκολη αναπνοή στην προσπάθεια) είναι ότι έχουν τόσο ύπουλη εμφάνιση, έτσι ώστε οι πάσχοντες για κάποια χρόνια τα θεωρούν λανθασμένα σαν μία φυσιολογική συνέπεια του καπνίσματος και της ηλικίας που αυξάνεται, και δεν καταφεύγουν στον πνευμονολόγο για να εξεταστούν και να υποβληθούν σε σπιρομέτρηση (η εξέταση που αποκαλύπτει τη νόσο).

Η ΧΑΠ αποφράσσει τους βρόγχους (τους αεραγωγούς που αναπνέουμε) και καταστρέφει κυριολεκτικά τους ιστούς των πνευμόνων. Οι βλάβες αυτές, από ένα σημείο και μετά, είναι μη αναστρέψιμες. Δυστυχώς, μόνο αφού καταστραφεί το 50-60% των πνευμόνων ο ασθενής αρχίζει να έχει σοβαρά συμπτώματα, ενώ 2-3 κρίσεις επιδείνωσης της ασθένειας τον χρόνο συχνά τον οδηγούν να εισαχθεί και να νοσηλευτεί στο νοσοκομείο.

Σε μια προχωρημένη μορφή της ασθένειας, ο ασθενής δεν μπορεί να κάνει καθημερινές οικιακές δουλειές, να κοιμηθεί, να μετέχει σε οικογενειακές διασκεδάσεις και να έχει σεξουαλική ζωή. Τελικώς, ο ασθενής καθηλώνεται σε μια αναπηρική μορφή διαβίωσης στο σπίτι, απόλυτα εξαρτημένος από την οικογένειά του και από τη λήψη οξυγόνου καθ’ όλο το 24ωρο.

Τι πρέπει να γίνει

• Ο καπνιστής άνω των 35, με ένα έστω από τα συμπτώματα βήχα, απόχρεμψη ή δύσπνοια, να επισκεφθεί τον πνευμονολόγο – και, προφανώς, να διακόψει το κάπνισμα!
• Όλοι οι καπνιστές πρέπει να κάνουν ετήσια σπιρομέτρηση σε πιστοποιημένα πνευμονολογικά ιατρεία και να καταφύγουν στα ιατρεία βοήθειας διακοπής καπνίσματος (οι πάσχοντες που δεν το γνωρίζουν, διατρέχουν κίνδυνο εκδήλωσης σοβαρού εμφράγματος ή και εγκεφαλικού, συχνή επιπλοκή-συνοσηρότητα της ΧΑΠ).
• Όλοι οι διαγνωσθέντες πρέπει να μπουν σε ειδικό πρόγραμμα θεραπείας και αποφυγής παραγόντων κινδύνου.
• Η πολιτεία πρέπει να στελεχώσει τις υγειονομικές μονάδες με ειδικούς γιατρούς (πνευμονολόγους) για να αντιμετωπιστεί αυτή η παγκόσμια επιδημία.
• Καλούμε όλους τους αρμοδίους να βοηθήσουν στην ανάπτυξη προγραμμάτων μείωσης της καπνιστικής συνήθειας, καθώς και μείωσης της ενδο-οικιακής (τζάκια, σόμπες), αλλά και εξω-οικιακής ατμοσφαιρικής ρύπανσης (αυτοκίνητα/βιομηχανικές εκπομπές).
• Καλούμε όλους τους αρμοδίους να βοηθήσουν στην αυστηρή εφαρμογή της απαγόρευσης του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους.