Ο Διαβήτης στην εποχή του COVID-19: Σημαντική η τακτική παρακολούθηση των διαβητικών ατόμων

Η αποφυγή του ιατρικού ελέγχου εκ μέρους του διαβητικού ατόμου, λόγω προφύλαξης από τον νέο κορονοϊό, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των καρδιαγγειακών επιπλοκών, ενώ η έλλειψη θεραπείας για τη χρόνια υπεργλυκαιμία ενδέχεται να αυξήσει τον κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό. O Δρ. Ανδρέας Μελιδώνης, Συντονιστής Διευθυντής του Διαβητολογικού κέντρου του Metropolitan Hospital και Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας, μας ενημερώνει.

Ο νέος κορονοϊός SARS-COV-2 και η συνεπαγόμενη νόσος COVID-19 είναι παγκόσμια οι αδιαφιλονίκητοι αρνητικοί πρωταγωνιστές της υγειονομικής και κοινωνικής πραγματικότητας του 2020, για τους εξής λόγους:

• Γιατί ο SARS-COV-2 είναι εξαιρετικά λοιμογόνος – μεταδοτικός ιός.
• Γιατί ο SARS-COV-2 είναι τοξικός και επικίνδυνος ιός, με συνέπεια η νόσος COVID-19 να είναι υπεύθυνη για περισσότερους από 200.000 θανάτους παγκοσμίως (τέλη Απριλίου 2020).
• Γιατί δεν έχουν μέχρι τώρα επικυρωθεί τεκμηριωμένα αποτελεσματικές και ασφαλείς αγωγές αντιμετώπισης της νόσου.

Συντηρούνται αγωνία-άγχος-φόβος απέναντι στη νόσο που καλπάζει, ενώ τα όπλα μας είναι μέχρι στιγμής ανεπαρκή ή, έστω, όχι επαρκώς προσδιορισμένα και ελεγμένα. Επενδύουμε όλοι στα μέτρα προφύλαξης, κοινωνικής απομόνωσης, ατομικής υγιεινής, και προσβλέπουμε στο εμβόλιο που, μέχρι να γίνει πραγματικότητα, θα μεσολαβήσει μεγάλο χρονικό διάστημα.

Τα μέτρα προφύλαξης είναι μονόδρομος σε αυτή τη φάση, και ιδιαίτερα για τα άτομα με διαβήτη, τα οποία ανήκουν στις «ευπαθείς ομάδες». Κι αυτό διότι η υπεργλυκαιμία (το αυξημένο σάκχαρο ̶ χαρακτηριστικό των ατόμων αυτών) απορρυθμίζει, αποδιοργανώνει το ανοσιακό σύστημα του οργανισμού και τον καθιστά ευάλωτο στην εισβολή του ιού.

Επίσης, ο διαβήτης σχετίζεται ισχυρά με ποικίλες συστηματικές διαταραχές – επιπλοκές από πλείστα όσα όργανα του οργανισμού. Οι χρόνιες οργανικές επιπλοκές που παρουσιάζουν τα άτομα με διαβήτη ευνοούν την αναβάθμιση της νόσου COVID-19, από μια απλή ίωση, σε μια σοβαρή για την υγεία επικίνδυνη κατάσταση με αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών, ανάγκη μηχανικής υποστήριξης του αναπνευστικού (διασωλήνωση) και, ενδεχομένως, και θανατηφόρων επεισοδίων. 

Οι μελέτες και ο αυξημένος κίνδυνος επιπλοκών

Όπως δείχνει σχετική αμερικανική μελέτη, οι ασθενείς με COVID-19 που είχαν διαβήτη και παρουσίασαν αναμενόμενη υπεργλυκαιμία (λόγω της νόσου, του stress, της φλεγμονής που υφέρπει στα άτομα με διαβήτη) κατά τη νοσηλεία (σάκχαρα >180mg%), είχαν τετραπλάσιο κίνδυνο θανάτου σε σχέση με τους μη διαβητικούς με COVID-19, ενώ οι ασθενείς με COVID-19 που παρουσίασαν υπεργλυκαιμία στη νοσηλεία και δεν είχαν διαγνωσμένο διαβήτη παρουσίασαν επταπλάσιο κίνδυνο θανάτου.

Σε μελέτη από την Κίνα που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο JAMA, οι ερευνητές ανέλυσαν τα δεδομένα νοσηλείας 44.000 ασθενών με COVID-19. Oι διαβητικοί παρουσίασαν θνητότητα 7,3% έναντι 2,3% του συνολικού δείγματος ασθενών με COVID-19.

Οι χρόνιες οργανικές επιπλοκές του διαβήτη, η αυξημένη θρομβογόνος κατάσταση και η χρόνια φλεγμονή του διαβήτη φαίνεται ότι αποτελούν το παθοφυσιολογικό υπόστρωμα για την αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα των διαβητικών ασθενών με COVID-19.

Σε αγγλική μελέτη 105.000 ασθενών νεοδιαγνωσμένων με διαβήτη (Cardiovascular Diabetology), όσοι, κατά τον πρώτο χρόνο, δεν επισκέφθηκαν γιατρό και είχαν υψηλά σάκχαρα παρουσίασαν σε βάθος πενταετίας, αυξημένο κατά 70%, κίνδυνο εμφάνισης εμφραγμάτων, καρδιακής ανεπάρκειας και εγκεφαλικών επεισοδίων. Επομένως, ακόμα και μικρό χρονικό διάστημα μη παρακολούθησης οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών.

Στην εποχή του κορονοϊού, τα άτομα με διαβήτη είναι σε καραντίνα στο σπίτι. Δεν εξετάζονται από τον γιατρό τους, δεν κάνουν τις αιματολογικές και απεικονιστικές εξετάσεις, ώστε να διαγνωστεί οποιαδήποτε επιπλοκή και να αντιμετωπιστεί έγκαιρα και αποτελεσματικά. Και αυτή η κατάσταση δεν αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο της ελληνικής πραγματικότητας. Πρόσφατη δημοσίευση (Medscape 27/04/2020) στην Αμερική διαπιστώνει μείωση κατά 70% των επισκέψεων των ασθενών στα εξωτερικά ιατρεία, με τους γράφοντες να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις συνέπειες που αυτό μπορεί να έχει στην υγεία των ασθενών.

Συμπερασματικά, η προφύλαξη του ατόμου με διαβήτη πρέπει να έχει δύο κατευθύνσεις δράσης: Πρώτον, συνέχιση των προφυλακτικών μέτρων. Δεύτερον, επίσκεψη τώρα στον γιατρό και, στη συνέχεια, κατά τακτά διαστήματα και διενέργεια των αναγκαίων εξετάσεων, ώστε να ρυθμιστεί το σάκχαρο και να αντιμετωπιστούν οι επιπλοκές, αυτές που τώρα και μακροπρόθεσμα, μπορούν να θέσουν σε άμεσο κίνδυνο την υγεία του.

Τα άτομα με διαβήτη πρέπει να βλέπουν και το δέντρο (προφύλαξη από τον κορονοϊό) και το δάσος (ρύθμιση διαβήτη και επιπλοκών). Με αυτές τις προϋποθέσεις και μόνο θα έχουν βάσιμες ελπίδες να τερματίσουν νικητές στον ιδιότυπο μαραθώνιο υγείας που όλοι μας τρέχουμε το διάστημα αυτό, καταλήγει ο Δρ. Μελιδώνης.