Η πανδημία είναι η πρώτη παγκόσμια περιβαλλοντική νόσος – Μια συζήτηση που επιβάλλεται να γίνει άμεσα

«Η πανδημία έχει ένα αποτύπωμα περιβαλλοντικό, το οποίο νομίζω πως δεν έχει απασχολήσει όσο θα έπρεπε», υπογράμμισε ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, Δρ. Αθανάσιος Εξαδάκτυλος, μιλώντας το 1o Διεθνές Συνέδριο για την Αστική Υγεία και τη Βιωσιμότητα, με θέμα: «Μετά COVID-19 Εποχή. Υγιείς, Βιώσιμες Πόλεις: Προκλήσεις, Δυνατότητες και Προοπτικές», το οποίο πραγματοποιήθηκε στις 29 και 30 Ιουνίου στη ΔΕΘ Helexpo στη Θεσσαλονίκη. Το Συνέδριο διοργανώθηκε από το Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Μηχανικής – Ερευνητική Δομή HERACLES, το Κέντρο Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Κατά τη συζήτηση, με τίτλο «Υγιές περιβάλλον για βιώσιμη οικονομία και ισότιμη κοινωνία», την οποία συντόνισε η διευθύντρια Σύνταξης του περιοδικού «Plan Be» και της ιστοσελίδας www.healthupdate.gr, κ. Μαρία Λυσάνδρου, ο κ. Εξαδάκτυλος αναφέρθηκε ακόμη και στο πρόβλημα των μη ανακυκλώσιμων ιατροτεχνολογικών αποβλήτων και των μέσων αντιμετώπισης της πανδημίας: «Οι μάσκες, τα τεστ, τα αντισηπτικά, ακόμη και οι πολλαπλές, πολυήμερες νοσηλείες στις εντατικές, αφήνουν ένα περιβαλλοντικό αποτύπωμα, το οποίο θα πρέπει να δούμε. Διότι μιλάμε για δισεκατομμύρια μάσκες, για δισεκατομμύρια τεστ και για μια παραγωγή απορριμμάτων από τις νοσηλείες, τα οποία δεν ανακυκλώνονται».

Επιπλέον, ο πρόεδρος του ΠΙΣ σχολίασε ότι η πανδημία επιταχύνθηκε μεν εξαιτίας της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, ωστόσο η προηγμένη τεχνολογία ήταν εκείνη που συνέβαλε καθοριστικά στην αντιμετώπισή της, οδηγώντας στη γρήγορη ανάπτυξη των εμβολίων: «Πριν από εκατό χρόνια, τα εμβόλια που έχουν χορηγηθεί μέχρι τώρα θα βρίσκονταν ακόμα στο στάδιο της παραγωγής ή της μεταφοράς, ενώ οι επιπτώσεις θα ήταν τελείως διαφορετικές», είπε χαρακτηριστικά.

Αναφερόμενος, δε, στην επικοινωνιακή σύγχυση που προκλήθηκε μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, επιφέροντας αντιδράσεις εκ μέρους μίας μερίδας πολιτών, σχολίασε πως «η πληροφορία βοήθησε στην αντιμετώπιση της πανδημίας, αλλά η ανεξέλεγκτη πληροφορία ήταν αυτό που δημιούργησε τα μείζονα προβλήματα». Τέλος, ο κ. Εξαδάκτυλος τόνισε την ανάγκη επίδειξης «κοινωνικής υπευθυνότητας» από όλους για την ανάσχεση της πανδημίας (π.χ. χρήση μάσκας, τήρηση των υγειονομικών όρων κ.ά.).

Στην ίδια συζήτηση, η προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας και Ποιότητας Ζωής, κ. Βασιλική Καραούλη, αναφέρθηκε στη διαχείριση των αποβλήτων των δομών υγείας, η οποία, όπως είπε, πραγματοποιείται σύμφωνα με τη νομοθεσία με δύο μεθόδους, είτε με αποστείρωση και ακολούθως υγειονομική ταφή, είτε με αποτέφρωση, ώστε να προστατεύεται η δημόσια υγεία. Ωστόσο, η ίδια αναγνώρισε πως η ανακύκλωση των υγειονομικών απορριμμάτων ως διαδικασία έχει υστερήσει συγκριτικά με τους ρυθμούς ανακύκλωσης των οικιακών απορριμμάτων. «Τα υγειονομικά απορρίμματα των μονάδων μετά την αποστείρωση και την υγειονομική ταφή τους είναι πιο ασφαλή και από τα οικιακά απορρίμματα. Εκείνο στο οποίο δεν έχουμε ακόμη προχωρήσει είναι η διαχείριση αυτών των υλικών, ως ανακυκλώσιμων», σχολίασε η κ. Καραούλη.

Επιπλέον, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τη διασύνδεση υγείας και περιβάλλοντος, σημείωσε ότι οι περιβαλλοντικές ασθένειες ήταν γνωστές από παλιά, αλλά καθώς οι αιτίες είναι συνήθως πολυπαραγοντικές, δεν είναι εύκολη η σύνδεση τους με μία μόνο σαφή αίτια. Πρόσθεσε, δε, ότι η πανδημία έδωσε το έναυσμα για να αρχίσει η συζήτηση για μια πιο «μόνιμη» και από κοινού αντιμετώπιση μελλοντικών διεθνών υγειονομικών κρίσεων.

Ο κ. Anil Markandya, Οικονομολόγος Περιβάλλοντος, επιστημονικός διευθυντής του Βασκικού Κέντρου για την Κλιματική Αλλαγή – BC3 και βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης, αναφέρθηκε στην στρατηγική της Κομισιόν για την «πράσινη» μετάβαση και την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, προσθέτοντας ότι, σε αυτόν τον τομέα, όλες οι ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να εργαστούν από κοινού για να επιτευχθούν αποτελέσματα.

Σχολιάζοντας, δε, την ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, ο κ. Markandya, υπογράμμισε πως η σταδιακή απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό πετρέλαιο και αέριο ουσιαστικά αναδεικνύει μια ευκαιρία για ανάπτυξη και αξιοποίηση περισσότερων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, στην οποία η Ελλάδα θα μπορούσε να παίξει κεντρικό ρόλο, καθώς και για μια πιο φιλική προς το περιβάλλον ενεργειακή αυτονομία, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Με στοιχεία από το ΑΠΕ-ΜΠΕ