Αρχική / Πρόσωπα / Συνεντεύξεις / Δρ. Φώτιος Αρχοντοβασίλης: «Η χειρουργική αποκατάσταση μιας κήλης είναι μονόδρομος»

Δρ. Φώτιος Αρχοντοβασίλης: «Η χειρουργική αποκατάσταση μιας κήλης είναι μονόδρομος»

Η εμφάνιση κήλης αποδεικνύεται ένα συχνό πρόβλημα, στο οποίο πολλές φορές δεν δίνεται η απαιτούμενη σημασία. Ο Δρ. Φώτιος Αρχοντοβασίλης, γενικός χειρουργός, με εξειδίκευση στην ελάχιστα επεμβατική χειρουργική κηλών, μας μιλά για το θέμα. 

συνέντευξη στη Μαρία Λυσάνδρου

Η κήλη είναι ένα πρόβλημα που, ομολογουμένως, ταλαιπωρεί πολύ κόσμο. Ποιες είναι οι συνηθέστερες αιτίες εμφάνισής της;
Τα αίτια και οι προδιαθεσικοί παράγοντες που οδηγούν στη δημιουργία κήλης είναι η αύξηση της πίεσης στο εσωτερικό της κοιλιάς, λόγω παχυσαρκίας, χρόνιου βήχα, δυσκοιλιότητας, δυσκολίας στην ούρηση (συνήθως σε άνδρες με αποφρακτική ούρηση λόγω υπερπλασίας του προστάτη), πολλαπλών τοκετών, βαριάς χειρωνακτικής εργασίας που απαιτούν τη συχνή άρση βάρους.
Επιπλέον, τα τραύματα ή εγχειρητικές τομές (λόγω εξασθένησης του κοιλιακού τοιχώματος κατά μήκος των ουλών και της διαταραχής της νευρώσεως σε γειτονική με το τραύμα περιοχή), αλλά και κάποια διαταραχή στον μεταβολισμό του κολλαγόνου λόγω προχωρημένης ηλικίας, υποσιτισμού, κακής διατροφής ή καπνίσματος. Τέλος, μην ξεχνάμε και τη συγγενή προδιάθεση (εκ γενετής).

Ποιες μορφές κήλης παρατηρείτε εσείς συχνότερα στους ασθενείς σας;
Οι συνηθέστερα παρατηρούμενες κήλες είναι οι βουβωνοκήλες, οι ομφαλοκήλες και οι κήλες της λευκής γραμμής, ενώ σημαντικό ποσοστό ασθενών έρχεται με πρόβλημα μετεγχειρητικής κήλης, που προκύπτει μετά από κάποια τομή χειρουργικής επέμβασης.

Η κήλη μπορεί να δώσει κάποια ενδεικτικά προειδοποιητικά σημάδια, τα οποία θα πρέπει να μας υποψιάσουν, ώστε να απευθυνθούμε σε έναν ειδικό;
Το πλέον σταθερό εύρημα μιας κήλης είναι ένα “εξόγκωμα” στο κοιλιακό τοίχωμα, το οποίο πετάγεται κάθε φορά που ο ασθενής βήχει ή σηκώνει βάρος, ή ακόμη και όταν σηκώνεται το πρωί από το κρεβάτι. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του “εξογκώματος” είναι ότι, συχνά, όταν σταματήσει ο βήχας ή η έντονη προσπάθεια, αυτό εξαφανίζεται. Πρόκειται για την κήλη, η οποία εξέρχεται διά του χάσματος στο κοιλιακό τοίχωμα.
Ένα άλλο σύμπτωμα είναι η αίσθηση βάρους ή ακόμη και ήπιος πόνος στο σημείο της κήλης (π.χ. στον ομφαλό αν είναι ομφαλοκήλη ή χαμηλά στην κοιλιά, αν πρόκειται για βουβωνοκήλη). Το πιο ανησυχητικό και σοβαρό σύμπτωμα, ωστόσο, είναι ο έντονος πόνος της περιοχής της κήλης, σε περίπτωση περίσφυξης. Όταν το περιεχόμενο της κήλης (έντερο) βγει έξω και δεν μπορεί να επανέλθει στην κοιλιά, τότε παθαίνει περίσφυξη – μια κατάσταση δυνητικά απειλητική ακόμη και για τη ζωή, αφού προκαλεί ειλεό ή και διάτρηση εντέρου.

Πόσο ο σύγχρονος τρόπος ζωής μας ευνοεί τη δημιουργία κηλών; Υπάρχουν επαγγέλματα τα οποία είναι πιο “επίφοβα” για πρόκληση τέτοιων προβλημάτων;
Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει ευθεία συσχέτιση του σύγχρονου τρόπου ζωής με αυξημένη επίπτωση δημιουργίας κήλης του κοιλιακού τοιχώματος. Σημαντικό προδιαθεσικό ρόλο παίζουν η παχυσαρκία, το κάπνισμα και η δυσκοιλιότητα ως στοιχεία της κοινωνικής ζωής των ανθρώπων.
Υπάρχει, όμως, σαφέστατη συσχέτιση με το επάγγελμα και τις καθημερινές μας δραστηριότητες: βαριά χειρωνακτική εργασία, επαγγέλματα με έντονη άρση βάρους, ή ασχολίες που έχουν να κάνουν με σκύψιμο και ακραίες κινήσεις του κορμού, αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα δημιουργίας κήλης στο κοιλιακό τοίχωμα.

«Η θεραπεία της κήλης είναι μόνο χειρουργική», αναφέρετε σε ένα κείμενό σας. Ποιους κινδύνους μπορεί να κρύβει μια μέση αντιμετώπιση, που στηρίζεται απλά σε φαρμακευτική θεραπεία, σε συνδυασμό με αποφυγή συγκεκριμένων δραστηριοτήτων;
Η κήλη είναι ένα μηχανικό πρόβλημα. Η δημιουργία της οφείλεται σε αυξημένες πιέσεις στην κοιλιά, που έχουν σαν αποτέλεσμα ευένδοτα σημεία να μετατρέπονται σε χάσματα (τρύπες). Από τη στιγμή που δημιουργείται, δεν υπάρχει καμία απολύτως περίπτωση ούτε να υποστρέψει και να εξαφανιστεί, αλλά ούτε και να παραμείνει σταθερή. Ακριβώς επειδή καθημερινά περπατάμε, βήχουμε, σηκώνουμε βάρη, γελάμε, ή για διάφορους λόγους κουραζόμαστε, όλα αυτά αυξάνουν συνεχώς την ενδοκοιλιακή πίεση και προκαλούν όλο και μεγαλύτερο άνοιγμα του χάσματος και της κήλης. Άρα, όσο περνάει ο καιρός, μια κήλη μόνο να μεγαλώνει μπορεί.
Επίσης, ακριβώς επειδή το πρόβλημα είναι μηχανικό, δεν υπάρχει καμία φαρμακευτική αγωγή που να θεραπεύει μια κήλη. Τα παυσίπονα απλά “κουκουλώνουν” το πρόβλημα, διώχνοντας παροδικά μόνο τον πόνο, χωρίς να αποκαθιστούν την κήλη. Το να καλύπτουμε, δε, τον πόνο μπορεί να είναι και επικίνδυνο, αφού ο πόνος πάντα είναι εκείνος που μας προειδοποιεί ότι κάτι δεν πάει καλά στο σώμα μας. Η αποφυγή έντονης άσκησης ή άρσης βάρους σαφώς περιορίζει την έντονη συμπτωματολογία, αλλά και πάλι δεν σταματούν την εξέλιξη μιας κήλης, από τη στιγμή που αυτή έχει ήδη δημιουργηθεί.
Η χειρουργική αποκατάσταση μιας κήλης είναι μονόδρομος, και η μόνη θεραπεία για να αποκατασταθεί πλήρως το κοιλιακό τοίχωμα (επιστροφή του εντέρου στη κοιλιά και κλείσιμο του χάσματος). Θα πρέπει να τονίσουμε ότι η χειρουργική θεραπεία της κήλης είναι μια επέμβαση προληπτική, που γίνεται με κύριο σκοπό να προλάβει τη δημιουργία περίσφυξης και νέκρωσης του εντέρου που περιέχει η κήλη. Αυτός, άλλωστε, είναι και ο σημαντικότερος κίνδυνος σε μία κήλη που δεν αντιμετωπίζεται άμεσα και με τον σωστό τρόπο, δηλαδή χειρουργικά.

Έχει επηρεάσει καθόλου η κρίση των τελευταίων χρόνων τις αποφάσεις των ασθενών, οδηγώντας τους σε μέσες λύσεις, όπως η παραπάνω; Tι σας έχει δείξει η εμπειρία σας;
Σαφέστατα, η οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα μας τα τελευταία χρόνια έχει επηρεάσει σημαντικά την απόφαση των ασθενών να προχωρήσουν σε χειρουργική επέμβαση, λόγω περιορισμένων οικονομικών δυνατοτήτων. Επιπρόσθετα, υπάρχει και ένα ποσοστό ασθενών που, ενώ έχει την οικονομική δυνατότητα να πραγματοποιήσει την επέμβαση αποκατάστασης, εν τούτοις ο φόβος ότι η περίοδος ανάρρωσης ίσως είναι μεγάλη, επηρεάζοντας τη δουλειά και την επαγγελματική τους δραστηριότητα, και άρα τα οικονομικά τους, τους οδηγεί σε απόφαση να μην χειρουργηθούν. Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια να βλέπουμε περισσότερους ασθενείς με πολύ προχωρημένες κήλες, παραμελημένες, που δεν αντιμετωπίστηκαν έγκαιρα, ή ασθενείς που χειρουργούνται επειγόντως με ειλεό ή περίσφυξη και νέκρωση εντέρου.
Αυτή η καθυστέρηση στην αντιμετώπιση, που γίνεται για οικονομικούς λόγους, πρέπει να σας πω ότι τελικά επιβαρύνει σε πολλαπλάσιο βαθμό τον ασθενή, διότι η επέμβαση που θα γίνει σε προχωρημένο ή επιπλεγμένο πλέον στάδιο θα κοστίσει περισσότερο, ενώ η νοσηλεία και, τελικά, η αποχή του ασθενούς από την εργασία του θα είναι μεγαλύτερη.

Η προηγμένη τεχνολογία αποτελεί ένα από τα βασικά σας εργαλεία στη χειρουργική αντιμετώπιση των κηλών, έχοντας δώσει σε εσάς τη δυνατότητα να πραγματοποιήσετε πρωτοποριακές επεμβάσεις για τη χώρα μας. Μιλήστε μας λίγο γι’αυτό.
Παλαιότερα, μια κήλη αντιμετωπιζόταν μόνο με κλασική ανοιχτή χειρουργική επέμβαση, η οποία είχε ως αποτέλεσμα μετεγχειρητικά έντονο πόνο, μεγάλη νοσοκομειακή παραμονή και υψηλά ποσοστά υποτροπής και λοιμώξεων. Αργότερα, με τη λαπαροσκοπική χειρουργική, καταργήθηκαν οι μεγάλες τομές, ο πόνος περιορίστηκε σημαντικά και οι υποτροπές έπεσαν σε ελάχιστα ποσοστά.
Σήμερα, η χειρουργική των κηλών του κοιλιακού τοιχώματος έχει πλέον περάσει σε άλλα επίπεδα με τη Ρομποτική Χειρουργική. Πρόκειται, στην ουσία, για μετεξέλιξη της λαπαροσκοπικής και ενδοσκοπικής χειρουργικής, είναι ελάχιστα επεμβατική και ελάχιστα τραυματική, και αφορά στη διαδικασία χειρουργικών επεμβάσεων με τη χρήση αυτοματισμών.
Χρησιμοποιείται ένα ειδικό ρομποτικό σύστημα (daVinci Χi), το οποίο ελέγχεται από ειδικούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές και είναι σε θέση να προσφέρει κινήσεις όμοιες με το ανθρώπινο χέρι, αλλά με επιπρόσθετη εξαιρετική ακρίβεια και σταθερότητα.
Η Ρομποτική Χειρουργική προσφέρει νέες, καινοτόμες και πρωτοποριακές επεμβάσεις για την αποκατάσταση των κηλών. Γίνονται μέσω τριών μόνο μικρών οπών, ο ασθενής φεύγει μέσα σε 3-4 ώρες από το νοσοκομείο, ενώ ο πόνος μετεγχειρητικά είναι σχεδόν ανύπαρκτος. Με τις νεότερες ρομποτικές επεμβάσεις, τα ποσοστά υποτροπής, λοιμώξεων και επιπλοκών ουσιαστικά εκμηδενίζονται.

Info box
O Δρ. Φώτιος Αρχοντοβασίλης, MD, PhD, FISS, FEHS, είναι Διευθυντής της ΣΤ’ Χειρουργικής Κλινικής (ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής εντέρου – ορθού – πρωκτού και τμήμα θεραπευτικών εφαρμογών υπερήχων και laser) του Metropolitan General (πρώην ΙΑΣΩ General), είναι Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Ενδοσκοπικής Χειρουργικής [https://oxeirourgos.gr]

[Πηγή: περιοδικό “Plan Be” – τ. 36, Μάιος 2019]

Check Also

Γιώργος Καπετανάκης: «Η ολιστική αντιμετώπιση του καρκίνου είναι πλέον κάτι παραπάνω από αναγκαιότητα»

Η καλή ψυχική υγεία αναδεικνύεται όλο και περισσότερο ως βασική προϋπόθεση για τη θετική έκβαση …