Αρχική / Τελευταίες Εξελίξεις / Επιστήμη / Αυτο-προστασία του οργανισμού: Τα Τ-λεμφοκύτταρα “θυμούνται” προηγούμενες λοιμώξεις από κορονοϊούς

Αυτο-προστασία του οργανισμού: Τα Τ-λεμφοκύτταρα “θυμούνται” προηγούμενες λοιμώξεις από κορονοϊούς

Μεγάλο μέρος της μελέτης για την ανοσολογική απόκριση στη λοίμωξη με τον SARS-CoV-2 έχει επικεντρωθεί στην παραγωγή των αντισωμάτων από τα ειδικά κύτταρα του ανοσοποιητικού. Όμως η παραγωγή των αντισωμάτων (η λεγόμενη «χυμική ανοσία») αποτελεί ένα μόνο σκέλος της προσαρμοστικής ανοσίας. Στην πραγματικότητα, τα κύτταρα του ανοσοποιητικού που είναι γνωστά ως «Τ-λεμφοκύτταρα», και ειδικά τα μνημονικά Τ-λεμφοκύτταρα, παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην ικανότητα του ανοσοποιητικού συστήματος να προστατεύει τον οργανισμό από πολλές ιογενείς λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένης και της COVID-19.

Μια ενδιαφέρουσα νέα μελέτη πάνω στον ρόλο αυτών των Τ-λεμφοκυττάρων μνήμης δείχνει ότι μπορεί να προστατεύσουν ορισμένα άτομα που προσβλήθηκαν από τον SARS-CoV-2, καθώς «θυμούνται» προηγούμενες συναντήσεις με άλλους ανθρώπινους κορονοϊούς. Αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να εξηγήσει γιατί ορισμένα άτομα φαίνεται να εξουδετερώνουν τον ιό και μπορεί να είναι λιγότερο ευάλωτα σε σοβαρή νόσο COVID-19. Τα συγκεκριμένα ευρήματα αναφέρονται στο έγκυρο περιοδικό Nature και προέρχονται από τη Σιγκαπούρη.

Σύμφωνα με τους καθηγητές της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Ευστάθιο Καστρίτη και Θάνο Δημόπουλο (Πρύτανης ΕΚΠΑ), οι οποίοι και συνόψισαν τα ευρήματα, οι ερευνητές αναγνώρισαν ότι πολλοί παράγοντες θα μπορούσαν να εξηγήσουν τον τρόπο με τον οποίο ένας μεμονωμένος ιός μπορεί να προκαλέσει ποικίλα συμπτώματα από το αναπνευστικό, το κυκλοφορικό και άλλα συστήματα. Ένας από αυτούς τους παράγοντες θα μπορούσε να είναι η προηγούμενη ανοσία σε άλλους, στενά συγγενικούς, ιούς.

Ο SARS-CoV-2 δεν είναι ένας εντελώς «άγνωστος» ιός: ανήκει σε μια μεγάλη οικογένεια κορονοϊών, έξι από τους οποίους ήταν γνωστό εκ των προτέρων ότι μολύνουν ανθρώπους. Τέσσερις από αυτούς είναι υπεύθυνοι για το κοινό κρυολόγημα, ενώ οι άλλοι είναι πιο επικίνδυνοι: ο SARS-CoV-1 ευθύνεται για την εμφάνιση του σοβαρού οξέος αναπνευστικού συνδρόμου (SARS), που υποχώρησε το 2004, και ο MERS-CoV προκαλεί το αναπνευστικό σύνδρομο της Μέσης Ανατολής (MERS), το οποίο εντοπίστηκε για πρώτη φορά στη Σαουδική Αραβία το 2012.

Και οι έξι προηγούμενοι γνωστοί κορονοϊοί πυροδοτούν παραγωγή τόσο αντισωμάτων, όσο και Τ-λεμφοκυττάρων μνήμης. Επιπλέον, μελέτες ανοσίας απέναντι στον SARS-CoV-1 έχουν δείξει ότι τα Τ-λεμφοκύτταρα παραμένουν για πολλά χρόνια, περισσότερο από ό,τι τα επίκτητα ειδικά αντισώματα.

Με βάση τα παραπάνω, οι ερευνητές συγκέντρωσαν δείγματα αίματος από 36 άτομα που πρόσφατα ανέκαμψαν από ήπια έως σοβαρή νόσο COVID-19. Έστρεψαν την προσοχή τους στα Τ-λεμφοκύτταρα και μελέτησαν και τα CD4 βοηθητικά και τα CD8 κυτταροτοξικά Τ-λεμφοκύτταρα. Και τα δύο είδη αυτών των Τ-λεμφοκυττάρων μπορούν να λειτουργήσουν ως Τ-λεμφοκύτταρα μνήμης. Οι ερευνητές ταυτοποίησαν Τ-λεμφοκύτταρα που ανταποκρίνονταν όταν ήρθαν σε επαφή με το νουκλεοκαψίδιο του SARS-CoV-2, το οποίο είναι μια δομική πρωτεΐνη μέσα στον ιό. Ανίχνευσαν, επίσης, αποκρίσεις των Τ-λεμφοκυττάρων σε δύο μη-δομικές πρωτεΐνες που ο SARS-CoV-2 χρειάζεται για να δημιουργήσει επιπλέον αντίγραφα του γονιδιώματός του και να πολλαπλασιαστεί. Η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε, λοιπόν, ότι όλοι όσοι ανέρρωσαν πρόσφατα από τη COVID-19 παρήγαγαν Τ-λεμφοκύτταρα που αναγνωρίζουν πολλά μέρη του SARS-CoV-2.

Στη συνέχεια, εξέτασαν δείγματα αίματος από 23 άτομα που επέζησαν του SARS (και είχαν, συνεπώς, προσβληθεί από τον SARS-CoV-1). Οι μελέτες έδειξαν ότι αυτά τα άτομα διατηρούσαν ακόμη Τ-λεμφοκύτταρα μνήμης σήμερα, 17 χρόνια μετά το ξέσπασμα της επιδημίας τους SARS. Αυτά τα Τ-λεμφοκύτταρα μνήμης, που αποκτήθηκαν ως απόκριση στη λοίμωξη του SARS-CoV-1, αναγνώρισαν επίσης τμήματα του ιού SARS-CoV-2.

Τέλος, η ερευνητική ομάδα αναζήτησε αντίστοιχα Τ-λεμφοκύτταρα σε δείγματα αίματος από 37 υγιή άτομα που δεν είχαν ιστορικό ούτε COVID-19, ούτε SARS. Τα αποτελέσματα των μελετών έδειξαν ότι περισσότερα από τα μισά άτομα είχαν Τ-λεμφοκύτταρα που αναγνώριζαν μία ή περισσότερες από τις πρωτεΐνες SARS-CoV-2 που μελετήθηκαν. Όμως δεν είναι ακόμη σαφές εάν αυτή η αποκτηθείσα «ανοσία» προέρχεται από προηγούμενη λοίμωξη με κορονοϊούς που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα ή, ίσως, από την έκθεση σε άλλους άγνωστους μέχρι τώρα κορονοϊούς.

Οι ερευνητές επιδιώκουν τώρα να κατανοήσουν βαθύτερα αυτά τα ευρήματα όχι μόνο για να εξηγήσουν τις ποικίλες απαντήσεις στον ιό, αλλά και στον σχεδιασμό νέων θεραπειών και βελτιστοποιημένων εμβολίων.

Check Also

Υψηλός κίνδυνος επαναμόλυνσης SARS-CoV-2 λόγω διαδοχικών παραλλαγών της Omicron

Πρόσφατο άρθρο που δημοσιεύθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2024 στο έγκριτο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Science, αναλύει …